Μετά τή ραστώνη τῶν καλοκαιρινῶν διακοπῶν, ἡ Ἐκκλησία μας σημαίνει τήν ἔναρξη ἑνός νέου ἔτους χάριτος καί εὐλογίας Θεοῦ. Στή λυκαυγή τῆς καινούργιας περιόδου, ἀναζητώντας δύναμη γιά μιά ἐπανεκκίνηση, μᾶς συντρέχει καί μᾶς παραστέκεται ἕνας ταπεινός ἀδελφός μας πού ἔζησε στά τέλη τοῦ 3ου αἰώνα μ.Χ.Μᾶς διδάσκει πώς ἡ ἁγιότητα γεννιέται στήν ταπείνωση, ἀνδρώνεται στή δοκιμασία καί φανερώνεται στήν ἀγάπη γιά τόν Θεό καί τόν πλησίον.
Περπάτησε στόν φλοιό αὐτῆς τῆς γῆς ὡς ἁπλός βοσκός καί ἔφυγε ὡς ἥρωας. Ὄχι ἥρωας μέ σπαθί, ἀλλά μέ πίστη. Ὄχι μέ βία, ἀλλά μέ ὑπομονή. Μέ λόγο καί αἷμα, μέ κήρυγμα καί ἔμπρακτη μαρτυρία τῆς ἀλήθειας.
Ὁ ἅγιος Σώζων ὁ Μικρασιάτης δέν κρατοῦσε ὅπλα· κρατοῦσε Εὐαγγέλιο. Αὐτό κήρυττε φλογερά στούς ἀνθρώπους πού συναντοῦσε σέ κάθε περιοχή τῆς πατρίδας του, τῆς Λυκαονίας, ὅπου ὁδηγοῦσε γιά βοσκή τό κοπάδι του.
Ἡ ἀγάπη τοῦ Χριστοῦ, πού πυρπόλησε τήν ἄδολη καρδιά του ὅταν ἔλαβε τό ἅγιο Βάπτισμα, τόν ἀνέδειξε ἀκούραστο ἱεραπόστολο τῆς θείας ἀλήθειας.
Πράος ὅπως τά ἀθῶα του πρόβατα ἀλλά καί μαχητικός, ἤρεμος ἀλλά καί δραστήριος, εἰρηνικός καί ἀσυμβίβαστος, ἔκανε τόν λόγο τοῦ Θεοῦ θυρεό καί ξίφος σέ μιά ἱερή ἐπανάσταση. Ὁ θεῖος ζῆλος ἀλλοίωσε τήν ὕπαρξή του καί ἡ ἀδιάκοπη μελέτη τῆς ἁγίας Γραφῆς μεταμόρφωνε τήν καθημερινή του βιοτή σέ ἐφαρμοσμένο εὐαγγέλιο. Ὑπέμενε καρτερικά καί ἀνεχόταν μέ ἱλαρότητα τούς ἄλλους βοσκούς, οἱ ὁποῖοι τόν ἐνοχλοῦσαν καί τόν ἀδικοῦσαν ἀσύστολα. Ζωγράφιζε ἔτσι μέ τό παράδειγμά του μπροστά στά μάτια τῶν εἰδωλολατρῶν τή γλυκύτατη μορφή τοῦ ἐσταυρωμένου καί ἀναστημένου Κυρίου του. Πολλές ψυχές ὁδηγοῦνταν μέ ἐνθουσιασμό στήν ἁγία ποίμνη τῆς Ἐκκλησίας.
Κάποτε μέ θεία ἀποκάλυψη ὁδήγησε τά βήματά του στήν ξακουστή Πομπηϊούπολη, στά παράλια τῆς Κιλικίας. Ἐκεῖ ἀντίκρισε ἕνα τεράστιο χρυσό εἴδωλο τῆς θεᾶς Ἀρτέμιδος, κέντρο τῶν αἰσχρῶν εἰδωλολατρικῶν ἐκδηλώσεων πού πραγματοποιοῦνταν ἐκείνη τήν περίοδο. Θλίψη καί πόνος πλημμυρίζουν τήν ὕπαρξή του. Καί μέ τήν ἱερή ἀγανάκτηση πού χαρακτηρίζει τούς ἁγνούς δούλους τοῦ Θεοῦ, ὁ Σώζων ὁρμᾶ καί σπάζει τό δεξί χέρι τοῦ ἀγάλματος. Ὄχι γιά νά νικήσει τήν παλιά θρησκεία, μά γιά νά δείξει ὅτι ὁ ἀληθινός Θεός δέν χτίζεται σέ μάρμαρα, ἀλλά σέ ἀνθρώπινες καρδιές. Τό χρυσάφι τοῦ ἀγάλματος τό πουλᾶ στήν ἀγορά τῆς πόλης καί μοιράζει τό ἀντίτιμο στούς φτωχούς.
Ἡ πράξη του θεωρήθηκε ἱεροσυλία. Ὁ ἔπαρχος ἀναστατώθηκε καί ἀναζητώντας τόν αἴτιο φυλάκισε κάποιους ἀθώους καί ἀναίτιους πολίτες. Τότε ὁ γενναῖος χριστιανός παρουσιάζεται στίς ἀρχές καί ὁμολογεῖ τήν πράξη του μέ ἀφοπλιστική ἁπλότητα καί εἰλικρίνεια.
Τό μαρτύριό του πού ἀκολουθεῖ εἶναι πράξη ἐλευθερίας, ὄχι ἥττας. Διότι ὁ ἀληθινός μάρτυρας δέν πεθαίνει· θυσιάζεται.
Τά φοβερά βασανιστήρια διαδέχονται τό ἕνα τό ἄλλο, μά ὁ ἥρωας τῆς πίστης παραμένει εἰρηνικός καί ἱλαρός, ψιθυρίζοντας προσευχές.
«Ἀντεῖχε Σῴζων σώματος πρὸς αἰκίας,
πρὸς τὸν μόνον σῴζοντα
τὴν ψυχὴν βλέπων».
Ὁ ἄρχοντας τοῦ ζητᾶ νά ὑμνήσει μέ τόν αὐλό του τή θεά Ἀρτέμιδα, γεγονός πού θά σηματοδοτοῦσε τήν ἀπελευθέρωσή του. Ὁ Ἅγιος ὅμως τοῦ ἀπαντᾶ πολύ χαριτωμένα ὅτι ὁ ποιμενικός του αὐλός ὅπως ὁ ἑαυτός του καί ὅλα τά δικά του ἀνήκουν στόν ἕναν καί ἀληθινό Θεό· σέ Αὐτόν προσφέρονται καί Αὐτόν μόνο ὑμνοῦν καί δοξάζουν.
Ὁ εἰδωλολάτρης ἄρχοντας ταπεινώνεται ἀπό τήν ἤρεμη δύναμη ἑνός ἁπλοῦ ὑπηκόου του. Μέ θηριώδη θυμό διατάζει τή μαρτυρική θανάτωση τοῦ Σώζοντος. Μέσα στή φωτιά πού τυλίγει στό τέλος τόν μάρτυρα, τό σῶμα του γίνεται στάχτη μά ἡ ψυχή του ἀνεβαίνει σάν εὐωδιαστό θυμίαμα στόν οὐρανό.
«Ἀστέρα πυρσοφαῆ ἀνέδειξε Χριστὸς ἐν ὕψει σε, τῆς Ἐκκλησίας Μάρτυς, ἀληθῶς ταῖς τῶν ἄθλων σου λάμψεσι τὴν οἰκουμένην ἅπασαν καταλαμπρύνοντα, πανεύφημε», ἀναφωνοῦμε μαζί μέ τόν Συναξαριστή στίς 7 Σεπτεμβρίου, πού τιμοῦμε τή μνήμη του καί μελετοῦμε τή θυσιαστική του ἀγάπη γιά τόν σωτήρα Χριστό.
Ἡ τιμή πού τοῦ ἀποδίδεται στήν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία εἶναι διαχρονική καί βαθιά ριζωμένη στή λαϊκή εὐσέβεια. Ἰδιαίτερα τόν ἐπικαλοῦνται οἱ βοσκοί ἀλλά καί οἱ ναυτικοί. Περικαλλεῖς ναοί ὑψώνονται στό ὄνομά του στό κέντρο τῆς Ἀθήνας, στή Λῆμνο τῆς ὁποίας εἶναι πολιοῦχος ἀλλά καί σέ πολλά νησιά τοῦ Αἰγαίου Πελάγους.
Στήν ἀρχή τῆς Ἰνδίκτου, τόσους αἰῶνες μετά, ὁ βίος τοῦ ἁγίου Σώζοντος εἶναι ἐπίκαιρος, γιατί κάθε ἐποχή ἔχει τά εἴδωλά της. Καί κάθε ἐποχή χρειάζεται αὐτούς πού θά τά γκρεμίσουν μέ τή θαρραλέα ὁμολογία τῆς πίστης στόν ζωντανό Θεό.
Ἰχνηλάτης
"Ἀπολύτρωσις",
Τεῡχος Αὐγούστου - Σεπτεμβρίου