Στίς 8 Νοεμβρίου ἑορτάζει ἡ Ἐκκλησία μας τή σύναξη τῶν ἁγίων παμμεγίστων ταξιαρχῶν Μιχαήλ καί Γαβριήλ. Λέγεται σύναξη ἡ ἑορτή, διότι ἔχουμε καί τίς ἰδιαίτερες γιορτές τοῦ καθενός ἀρχαγγέλου, ἀλλά γιορτάζουμε μαζί τούς δύο καί ὅλες τίς οὐράνιες δυνάμεις τῶν ἀγγέλων. Ἀλλά τί εἶναι οἱ ἄγγελοι καί ποιά σχέση ἔχουν μαζί μας;
Σύμφωνα μέ τή μαρτυρία τῆς ἁγίας Γραφῆς, ὁ Θεός, πρίν δημιουργήσει τόν φυσικό κόσμο καί πρίν πλάσει τόν ἄνθρωπο, δημιούργησε τόν κόσμο τῶν πνευμάτων, τούς ἀγγέλους (βλ. Ἰβ 38,7).
Οἱ ἄγγελοι δέν ἔχουν κληρονομικότητα, ὅπως συμβαίνει μέ τό ἀνθρώπινο γένος, τό ὁποῖο προῆλθε ἀπό τό πρῶτο ζευγάρι, τούς πρωτοπλάστους. Αὐτοί πλάσθηκαν ὅλοι μεμιᾶς, ἀθάνατοι, πνεύματα τέλεια καί ἐλεύθερα. Ὁρισμένοι ἀπό αὐτούς ὅμως, κάνοντας κακή χρήση τῆς ἐλευθε- ρίας τους, ἐπαναστάτησαν ἐναντίον τοῦ Θεοῦ κι ἔπεσαν· ἔτσι κατήντησαν δαίμονες καί δέν μποροῦν νά μετανοήσουν.
Ἀναρίθμητες εἶναι οἱ στρατιές τῶν ἀγγέλων. Στήν ἁγία Γραφή ἀναφέρονται ἐννέα τάγματα: ἄγγελοι, ἀρχάγγελοι, ἀρχές, ἐξουσίες, θρόνοι, κυριότητες, δυνάμεις, χερουβίμ, σεραφίμ, καθώς καί τρία ὀνόματα ἀγγέλων: Μιχαήλ, Γαβριήλ καί Ἑωσφόρος. «Μιχαήλ» σημαίνει «τίς ὡς ὁ Θεός;»· κηρύττει τόν ἕναν καί παντοδύναμο Θεό. «Γαβριήλ» σημαίνει «εἰς τὸν Θεὸν ἡ δύναμίς μου»· κηρύττει τήν ἀφοσίωση στόν Θεό. Ὁ «Ἑωσφόρος», πού σημαίνει «αὐτός πού φέρνει τήν αὐγή, τό φῶς», μετά ἀπό τήν πτώση του σκοτίστηκε ὅλος· ὀνομάζεται πλέον σατανᾶς, πού σημαίνει ἀντιρρησίας. Σκοτίσθηκαν ἐπίσης καί ὅλοι οἱ ἀποστάτες ἄγγελοι· εἶναι πλέον ἄγγελοι τοῦ σκότους, δαίμονες ἤ πονηρά πνεύματα. Μετά τήν ἀνταρσία τους, ὅπως γράφει ὁ ἀπόστολος Ἰούδας (στ. 6), ὁ σατανᾶς καί οἱ ἄγγελοί του τηροῦνται στό πνευματικό σκότος, σάν σέ μιά ἄυλη φυλακή μέχρι τήν ἡμέρα τῆς Κρίσεως. Κι ἐπειδή φθονοῦν τόν Θεό, πολεμοῦν τό ἀγαπημένο πλάσμα του, τόν ἄνθρωπο. Δέν μποροῦν ὅμως νά τόν βλάψουν, χωρίς τή δική του ἐλεύθερη συναίνεση.
Ὁ ἄγγελος Μιχαήλ ὀνομάζεται ἀρχάγγελος καί ἀρχιστράτηγος, διότι ἐπιτελεῖ τό ἔργο τοῦ προστάτη καί ἀρχηγοῦ τοῦ ἐκλεκτοῦ λαοῦ τοῦ Θεοῦ, τοῦ Ἰσραήλ.
Ὁ ἄγγελος Γαβριήλ ὀνομάζεται «ὁ παρεστηκὼς τῷ Κυρίῳ», ὁ ὑπασπιστής τοῦ Θεοῦ. «Ἀνθρωποπρεπῶς» ἐκφράζεται ἡ ἁγία Γραφή. Ὅπως ὁ βασιλιάς ἔχει ἕναν ὑπασπιστή, πού εἶναι τό δεξί του χέρι, ἔτσι ὁ Θεός ἔχει τόν Γαβριήλ ὡς τόν ὑπασπιστή, τόν πρώτης τάξεως ἀγγελιοφόρο του.
Θά ἀναφέρω τρεῖς ἀπό τίς πολλές μαρτυρίες τῆς ἁγίας Γραφῆς γιά τούς ἀγγέλους:
α) Ὁ θεόπνευστος ἀπόστολος Παῦλος διδάσκει ὅτι οἱ ἄγγελοι εἶναι «λειτουργικὰ πνεύματα εἰς διακονίαν ἀποστελλόμενα διὰ τοὺς μέλλοντας κληρονομεῖν σωτηρίαν» (Ἑβ 1,14). Πολύ παρήγορο καί ἐνθαρρυντικό πού ὁ Θεός στέλνει τούς ἀγγέλους βοηθούς, προστάτες τῶν ἀνθρώπων πού ἐπιθυμοῦν καί βαδίζουν τόν δρόμο τῆς σωτηρίας!
β) Ὁ Κύριός μας συνιστᾶ: «Ὁρᾶτε μὴ καταφρονήσητε ἑνὸς τῶν μικρῶν τούτων· λέγω γὰρ ὑμῖν ὅτι οἱ ἄγγελοι αὐτῶν ἐν οὐρανοῖς διὰ παντὸς βλέπουσι τὸ πρόσωπον τοῦ πατρός μου τοῦ ἐν οὐρανοῖς» (Μθ 18,10). Προσέξτε, λέει ὁ Κύριος, μήν περιφρονήσετε, μή σκανδαλίσετε, μήν ἀτιμάσετε, μή βλάψετε, μήν προσβάλετε κανέναν ἀδύναμο, ἄσημο ἤ μικρό, διότι οἱ ἄγγελοι, οἱ φύλακες ἄγγελοι τῶν προσώπων αὐτῶν διαμαρτύρονται ἐνώπιον τοῦ Κυρίου. Ἐδῶ στηρίζεται καί ἡ πίστη μας ὅτι ὁ κάθε πιστός ἔχει τόν φύλακα ἄγγελό του. Ὅρισε μάλιστα ἡ Ἐκκλησία μας καί εἰδική προσευχή πρός τόν φύλακα ἄγγελο στήν Ἀκολουθία τοῦ Ἀποδείπνου: «Ἅγιε ἄγγελε, ὁ ἐφεστὼς τῆς ἀθλίας μου ψυχῆς...».
γ) Ἡ τελευταία μαρτυρία εἶναι ἀπό τό 15ο κεφάλαιο τοῦ κατά Λουκᾶν Εὐαγγελίου. Διδάσκοντας ὁ Κύριος τίς τρεῖς θαυμάσιες παραβολές -τοῦ χαμένου προβάτου, τῆς χαμένης δραχμῆς καί τοῦ ἀσώτου υἱοῦ- τονίζει ὅτι «χαρὰ ἔσται ἐν τῷ οὐρανῷ» (Λκ 15,7) καί «χαρὰ γίνεται ἐνώπιον τῶν ἀγγέλων τοῦ Θεοῦ ἐπὶ ἑνὶ ἁμαρτωλῷ μετανοοῦντι» (Λκ 15,10). Χαίρεται ὁ οὐρανός καί χαίρονται οἱ ἄγγελοι, ὅταν μετανοεῖ ἕνας ἁμαρτωλός. Σωστά εἶπαν ὅτι τά δάκρυα τοῦ ἁμαρτωλοῦ εἶναι τό κρασί πού πίνουν καί γλεντοῦν οἱ ἄγγελοι. Τόσο πολύ χαίρονται τή σωτηρία μιᾶς ψυχῆς!
Δύο πράγματα θά ἤθελα, ἀδελφοί μου, νά κρατήσουμε σήμερα: α) Νά ἐπιμείνουμε σέ κάποια θετικότερη καί ζωντανότερη ἐπικοινωνία μέ τόν ἀγγελικό κόσμο, πού σημαίνει νά συνδεθοῦμε περισσότερο μέ τόν οὐρανό. Ἐκεῖ πού εἶναι ὁ τριαδικός Θεός μας, οἱ ἅγιοι, οἱ ἄγγελοί μας. Νά ἔχουμε στενότερη ἐπικοινωνία μέ τούς ἀγγέλους. Νά τούς ἐπικαλούμαστε καί νά ζητοῦμε τήν προστασία τους. Ὄχι διότι ἔτσι, ὅπως λένε οἱ αἱρετικοί, περιφρονοῦμε τή δύναμη τοῦ Κυρίου. Ὄχι! Ἀλλά ἡ δύναμη τοῦ Κυρίου δέν εἶναι ἀφηρημένη καί ἀόριστη. Γίνεται πολύ συγκεκριμένη στό πρόσωπο τοῦ ἀγγέλου μας. β) Νά καλλιεργοῦμε τή μετάνοια. Ὅλοι εἴμαστε ἁμαρτωλοί, ὅλοι! Αὐτή ἡ ἁμαρτία, ἡ ἁμαρτωλότητά μας, μεταβάλλεται καί μεταποιεῖται, ὅταν μετανοοῦμε. Ὁ Κύριος, πού θέλει τή σωτηρία μας, ζητᾶ τή μετάνοιά μας. Αὐτή ἐξαλείφει κάθε σφάλμα καί παράπτωμά μας. Κάνει τή ζωή μας καθαρή, λα- μπρότατη, ὥστε νά τή χαίρονται καί οἱ ἄγγελοι, ὅπως τή χαίρεται καί ὁ πανάγαθος καί πολυεύσπλαγχνος Κύριός μας. Ἀμήν!
Στ. Ν. Σάκκος
(ἀπομαγνητοφωνημένη ὁμιλία)
"Ἀπολύτρωσις", Νοέμβρ. 2025
ΤΟ ΚΑΝΑΛΙ ΜΑΣ
