Super User

Super User

Πέμπτη, 19 Δεκέμβριος 2024 18:43

THE REAL MEANING OF CHRISTMAS IN FIVE QUESTIONS

Translation from the article:

Στεργίου Ν. Σάκκου, Τά πέντε ἐρωτήματα.

(Stergios N. Sakkos, University Professor [Read CV])

 

gennisi 2Christmas is coming and lots of Christians desire to have a deep experience of this great mystery, God’s Incarnation. People usually think of Jesus’ birth as an old, romantic story. Consequently, they do not benefit from it in order to make spiritual progress. There are some questions through which we can discover the only truth in the Holy Bible. These will help us to be fully informed about the Incarnation.

The first question is: Who was born?

  • The Person who all the nations waited for. “The people that walked in darkness have seen a great light: they that dwell in the land of the shadow of death upon them hath the light shined” (Is 9:2).
  • When man lost paradise and was sent to exile, he was given a promise about a Savior. He kept that promise in his mind. Since then, all people had been searching for Him in thousands of ways up to that night, when they recognized Him in the newborn child.
  • All the prophets of Israel testify with their prophecies that the boy who was born is the Messiah, Emmanuel. God himself came among men. David’s Psalms and Isaiah’s visions are fulfilled in this person who the Holy Spirit declared to be the greatest Prophet, King and High Priest.
  • In addition to these, the angel who informed Joseph about the supernatural birth, gave the answer to our question: Jesus is the Messiah and “he will save his people from their sins” (Mt 1:21).
  • Wise Men’s leading star declared that the Sun of Justice was born and all mankind would be reconciled with God.
  • Much later, John the Baptist said pointing to Him: “He is God’s Lamb and will carry all men’s sins” (Jn 1:29).
  • During Jesus’ baptism God’s voice was heard: “He is my beloved Son” (Mt 3:17).
  • The fourth Gospel starts with these words: “In the beginning was the Word ... and the Word became flesh and dwelt among us ... the only begotten of the Father ...”
  • Jesus Himself gave the answer that irritated his enemies and astonished the crowds. “I am the Light, the Truth and the Life” (Jn 9:5, 14:6) “...without me you can do nothing” (Jn 15:6).

The second question refers to the time of Jesus’ birth: When was he born?

  • ·The Gospels give us exact and specific information about it. This birth took place “In the days of Herod, King of Judea...” (Lk 1:1) and when “Caesar Augustus” (Lk 2:1) was the emperor. But this is a limited human aspect of the time of the birth.
  • Apostle Paul gives a theological answer. Jesus was born “when the time had fully come” (Gal 4:4). When it was the suitable time for the world to accept his Savior. It was the time when the sin gave its most corrupt fruit: a dying humanity. There was no time left for any delay. Just then God’s Grace offered the most fragrant flower: the humble, virgin, young girl.

The third question has to do with a very touching and sensitive issue concerning the divine birth. Where was he born?

  • Jesus chose a well-known town, Bethlehem of Judea, where King David was also born. However, as Jn 1:11 says: “He came unto his own, and his own received him not”. He met hatred and rejection. There was no house or any decent place for the Messiah. A filthy stable, where animals lived, was His first house. He was put in a manger and on the straw they had for the animals.
  • Bethlehem’s stable is the best picture to depict the spiritual condition of humanity at that age. The whole world had turned into a huge stable where people gave in their passions. That was the world where Jesus Christ was born.

The fourth question is: How was He born?

  • ·The Holy Bible gives the answer that He was born from the Holy Spirit that dwelt in virgin Maria. “The Holy Spirit will come upon you, and the power of the Most High will overshadow you” (Lk 1:35).
  • The angel said to Joseph: “... that which is conceived in her is of the Holy Spirit” (Mt 1:20). 
  • No man was involved in that birth. It is a supernatural mystery which transcends human logic.
  • He did not descent from heaven in a spectacular way.
  • God’s Incarnation followed the natural way as in any woman, that is, the baby remained in his mother’s womb for nine months. He came to life as an infant and passing through all the stages of human life, he grew up into an adult.
  • We read in Lk 2:1 “In those days a decree went out from Caesar Augustus that all the world should be enrolled”. The emperor ordered this census, because he wanted to learn the number of people under his rule. Jesus was born the night before the census. Messiah who came to give freedom to the world, was enrolled as a new slave. He chose to be one of the slaves of the Roman Emperor and as a result, He had to pay taxes to live and that was very humiliating for Him.

The fifth question is: Why was He born? What is the purpose of this divine plan? In the Apostolic preaching there is always an emphasis on this purpose.

  • “The reason the Son of God appeared was to destroy the works of the devil” ( 1 Jn 3:8).
  • He was born to redeem us from our sins and therefore destroy death “The last enemy to be destroyed is death. For God has put all things in subjection under his feet” (1 Cor 15:26-27).
  • He was born to bring back those that had gone astray. “I have found my sheep which was lost”, “For the Son of man came to seek and to save the lost” (Lk 15:6, 19:10).
  • He was born to
  • He was born so we can be his children again and call God our “father”. “But to all who received him, who believed in his name, he gave power to become children of God” (Jn 1:12).
  • He was born to unite humanity “There is neither Jew nor Greek, there is neither slave nor free, there is neither male or female for you are all one in Christ Jesus” (Gal 3:28).
  • He was born to give His own happiness and peace “my peace I give to you” Jn (14:27).

However, Jesus’ birth is not a past event. It is a personal fact for everyone. It is an event that is personally connected to each person.We need to look at these five questions, which we have already answered, in close relation to our own life.

  • Who was bornMy Redeemer.
  • When was He born? When I welcomed him inside me.
  • Where was He born?In my heart.
  • How was He born? Through His Word and the Sacraments of the Orthodox Church.
  • Why was He born? To help me find the way to eternity and live in paradise from now on. If the meaning and the message of Christmas is this for me, then:
  • I will surely hear a host of angels singing within me “Glory in the highest”, because God, the Emmanuel, will visit my soul.
  • My heart will be overwhelmed by a divine happiness.

 

Copyright © 2021 by Orthodox Christian Association «ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗ ΕΛΠΙΣ» ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΑΔΕΛΦΟΤΗΤΑ. Used by permission. All rights reserved.

 Mirou 3  Την ώρα που χαράσσονται με δακρυσμένους οφθαλμούς οι γραμμές αυτές διαβάζεται η νεκρώσιμη ακολουθία του και κατεβαίνει το λείψανό του στον τάφο, που από χρόνια είχε ετοι-μάσει στο μοναστήρι του (Αγίου Νεκταρίου στο Παλιογράτσανο Κοζάνης), δίπλα στον τάφο του πατέρα του, π. Γεωργίου Μύρου. Η ψυχή μου είναι κατώδυνη, που, εξ αιτίας των σκληρών περιοριστικών μέτρων του Κορωνοϊού, δεν μπόρεσα να αποχαιρετήσω εκ του σύνεγγυς έναν εξαίρετο, καθόλα αξιοσέβαστο κληρικό, με τον οποίο συνδέομαι αδιάκοπα και αδιατάρακτα με αδελφική φιλία πενήντα έξι ολόκληρα χρόνια.
  Θα μπορούσα να τοποθετήσω ως τίτλο του άρθρου τη φράση μιας κόρης μου, μόλις πληροφορήθηκε την αναχώρηση του π. Αυγουστίνου: «Ορφανέψαμε». Έτσι εξέλαβαν την κοίμησή του πολλοί πνευματικοί άνθρωποι της χώρας μας. Πώς αλλιώς να εξηγήσει κανείς ότι νεαρή μοναχή, που μαθήτευσε κοντά του, κλείστηκε στο κελί της και διάβασε όλο το ψαλτήριο και όλη τη νεκρώσιμη ακολουθία για ανάπαυση της ψυχής του! Πώς αλλιώς να εξηγήσει κανείς ότι ο Δρ Μπούσιας Χαράλαμπος, μέγας υμνογράφος της Αλεξανδρινής Εκκλησίας, τον αποκαλεί «Άγγελο, που φτερούγησε στον ουρανό»! Πώς αλλιώς να εξηγήσει κανείς τους στίχους του Κοζανίτη Καθηγητή της Ιατρικής, Γιάννη Κουντουρά:
      «…με χαρά σιγοκλαίμε
      και γλυκά πρωτολέμε:
      - Αυγουστίνε νεαρέ,
      ο Θεός να ευλογήσει
      το πετραχήλι του λόγου σου».
  Ένας άλλος ιεροκήρυκας από την Αθήνα, ο π. Δανιήλ Αεράκης, έγραψε: «Κλείδωσε το ωραίο του μοναστήρι στο Παλαιογράτσανο Βελβεντού και αναχώρησε για το Νοσοκομείο. Για τον αγνό πρεσβύτερο, ο πόνος του Νοσοκομείου έγινε ὁ προθάλαμος της χαράς του Παραδείσου».
  Είναι όντως πνευματική ορφάνια η αναχώρηση ενός καταξιωμένου πνευματικού πατέρα, του οποίου η παρουσία, η κατηχητική, κηρυκτική και ποιμαντική διακονία και η όλη κοινωνική δράση αποτελούσε εγγύηση πατρικής μέριμνας εντός της Εκκλησίας. Η Ι. Μητρόπολη Σερβίων και Κοζάνης στερείται της πατρικής μέριμνας ενός εξαίρετου κληρικού της, πράγμα που αναγνωρίζει ο σεβασμιότατος κ. Παύλος.
   Ο π. Αυγουστίνος υπήρξε γόνος ευσεβών γονέων, του ιερέως Γεωργίου Μύρου και της πρεσβυτέρας Σταυρούλας, των οποίων το σπίτι ήταν πάντοτε ανοιχτό για φιλοξενία κάθε ξένου που θα επισκεπτόταν το ορεινό χωριό τους, το Παλαιογράτσανο. Υπήρξε έξυπνος και επιμελής μαθητής, πρώτος στην τάξη του. Στις γυμνασιακές του σπουδές διέμενε στο οικοτροφείο των Σαράντα Μαρτύρων και υπήρξε είτε παραστάτης είτε σημαιοφόρος. Πάντα πρώτος. Ποτέ δεύτερος.
   Ταλαντούχος και ευφυής πρωταγωνίστησε σε θεατρικά έργα, τα οποία άφησαν άριστες εντυπώσεις. Είχε ο Παναγιώτης (αυτό ήταν το λαϊκό του όνομα) πολύ καθαρή άρθρωση και τέλειο χρωματισμό της φωνής του. Παρέσυρε τον θεατή και όταν έπρεπε να συγκινηθεί και όταν έπρεπε να γελάσει. Πολλοί καθηγητές του τον παρότρυναν να σπουδάσει θέατρο, στο οποίο ήταν βέβαιο ότι τον περίμενε λαμπρή σταδιοδρομία. Ο Παναγιώτης όμως είχε επιλέξει τη Θεολογία, με την οποία ήθελε να διακονήσει την ελληνική νεολαία. Πέρασε πρώτος στη Θεολογική Αθηνών και την αποπεράτωσε με άριστα.
   Θυμάμαι ότι στα φοιτητικά μας χρόνια συνεργαζόμασταν με τον Παναγιώτη στη διανομή των δηλώσεων του μακαριστού Μητροπολίτη Φλωρίνης Αυγουστίνου στις εφημερίδες. Την περίοδο της δικτατορίας εκδήλωναν οι συντάκτες των εφημερίδων ζωηρό ενδιαφέρον για δηλώσεις του Φλωρίνης λόγω της κριτικής που ασκούσε ο Μητροπολίτης στην τότε εκκλησιαστική ηγεσία, αλλά και λόγω της απουσίας αντιπολιτευόμενου λόγου.
   Ο Παναγιώτης σπούδασε όχι μόνο θεολογία, αλλά και φιλοσοφία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Μετέβη κατόπιν στην Αγγλία για μεταπτυχιακές σπουδές, τις οποίες περάτωσε με master και διδακτορικό. Απ’ όπου κι αν πέρασε άφησε άριστες εντυπώσεις και έδωσε την ορθόδοξη μαρτυρία του σε προτεστάντες και καθολικούς συμφοιτητές και καθηγητές.
   Με την επιστροφή του στην Ελλάδα δόθηκε κυριολεκτικά στην κατήχηση και στο κήρυγμα. Οι κατηχήσεις και τα κηρύγματά του με τον μειλίχιο και τεκμηριωμένο λόγο, αλλά και με εμφανή τον άρτιο σχεδιασμό τους προσείλκυαν το ενδιαφέρον πολλών. Ήταν περιζήτητος ομιλητής. Χειροτονήθηκε διάκονος από τον Μητροπολίτη Νεαπόλεως και Σταυρουπόλεως κ. Διονύσιο και πρεσβύτερος από τον Ελασσόνος κ. Βασίλειο. Απ’ όπου κι αν πέρασε ο κόσμος τον αγάπησε και τον ακολούθησε. Ήταν αγαπητός απ’ όλους, επειδή διέθετε μια ανυπόκριτη αγάπη, την οποία αναγνώριζε εύκολα κανείς στα λόγια του και στη συμπεριφορά του.
   Μεγάλη αδυναμία του ήταν το χωριό του, το Παλαιογράτσανο. Ήταν το αγνό χωριατόπουλο, που δεν εύρισκε ανάπαυση στις πολύβουες πόλεις παρά στο ήσυχο χωριό του. Εκεί προτίμησε να χτίσει και το ησυχαστήριό του, του Αγίου Νεκταρίου. Ιδιαίτερα προσείλκυαν κόσμο οι εξομολογήσεις του, στις οποίες λάμβανε μέρος πλήθος κόσμου, πολλά νεαρά άτομα αναμένοντας υπομονετικά τη σειρά τους μέχρι και τις μεταμεσονύκτιες ώρες. Πολύ γρήγορα διαδόθηκε η φήμη της διακριτικότητάς του στην εξομολόγηση και οργανώνονταν εκδρομές με λεωφορεία από διάφορα μέρη της Ελλάδος με αποκλειστικό στόχο την εξο-μολόγηση πιστών. Το ορεινό και απομονωμένο χωριό του έγινε έτσι ευρύτατα γνωστό. Το επισκέπτονταν ακόμη και αλλοδαποί (Άγγλοι, Σουηδοί), που έδειχναν ενδιαφέρον να γνωρίσουν την Ορθοδοξία και διανυκτέρευαν στους περιποιημένους χώρους του μοναστηριού ή και στον πύργο που έχτισε τελευταία.
   Στους καλοκαιρινούς μήνες μία Κυριακή τον μήνα οργάνωνε συγκέντρωση οικογενειών και ανέπτυσσε ειδικά θέματα που αφορούσαν στην χριστιανική οικογένεια. Ο γράφων είπε κάποτε σε κάτοικο του χωριού, που έζησε χρόνια στη Γερμανία: «οφείλετε πολλά οι Παλιογρατσανιώτες στον π. Αυγουστίνο, που ζωντάνεψε το χωριό με τις δραστηριότητές του». Εκείνος όχι μόνο το παραδέχτηκε, αλλά πρόσθεσε: «Μια φορά χρησιμοποίησα ταξί στην Κοζάνη και μόλις έμαθε ο οδηγός ότι είμαι από το Παλιογράτσανο δεν μου πήρε αγώγι για χατίρι του π. Αυγουστίνου, τον οποίο εκτιμούσε πολύ».
   Εκεί όμως που φάνηκε ιδιαίτερα ευρηματικός ήταν η πρωτοποριακή στελέχωση του μοναστηριού. Πόθος τόσο δικός του όσο και του πατέρα του ήταν η επάνδρωση της μονής με μοναχούς. Δυστυχώς δεν αξιώθηκαν να τη δουν. Τι έκανε ο καλός ποιμένας; Παρότρυνε τους συνεργάτες του, τα πνευματικά του παιδιά, έγγαμους οικογενειάρχες, να προσφέρει ο καθένας διακονία στις διάφορες εργασίες του μοναστηριού για δύο ημέρες κάθε μήνα. Έτσι και το μοναστήρι είχε κάθε μέρα δύο αναγκαίους διακονητές, που συμμετείχαν σε όλες τις ακολουθίες της μονής, αλλά και οι συνεργάτες του είχαν την ευκαιρία να ζήσουν για δύο ημέρες τον μήνα τη μοναστηριακή ζωή ως ένα είδος κοσμοκαλόγηρων. Προκειμένου μάλιστα να γνωρίσουν και οι νεότεροι τον ορθόδοξο μοναχισμό καθιέρωσε τριήμερα μαθητών Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης με διαμονή και διατροφή στους χώρους της Μονής.
   Ευφυής και ταλαντούχος ο π. Αυγουστίνος ασχολήθηκε παρά το φορτωμένο ποιμαντικό έργο και με τη συγγραφή βιβλίων επιστημονικού (θεολογικού) και ποιμαντικού χαρακτήρα. Πιο γνωστό και διαδεδομένο είναι η «Αντίσταση της Αγάπης», που περιγράφει τη δράση του ιεροκήρυκα π. Αυγουστίνου Καντιώτη στην Κοζάνη την περίοδο της κατοχής. Γνώρισε τρεις εκδόσεις και διαβάζεται πολύ ευχάριστα ως ένα είδος συναξαρίου. Σε πολλές δεκάδες ανέρχονται επίσης τα άρθρα του πάνω σε επίκαιρα εκκλησιαστικά και κοινωνικά θέματα. Δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι ο Μητροπολίτης Κοζάνης κ. Παύλος αυτόν όρισε ως εκπρόσωπο της Μητροπόλεώς του σε θέματα αιρέσεων και αντιαιρετικού αγώνα. Οι εβδομαδιαίες εκπομπές του στο West-Chanel με τίτλο «Ορθόδοξη Μαρτυρία» συγκέντρωναν μεγάλο ενδιαφέρον και ικανό πλήθος τηλεθεατών.
   Δυστυχώς το ακριβό αυτό διαμάντι της περιοχής μας, τις αντοχές του οποίου θαύμαζε κανείς, όταν διέσχιζε αποστάσεις ολόκληρες με τα πόδια ή όταν σκαρφάλωνε στα βουνά για να μαζέψει τσάϊ ή ρίγανη για το μοναστήρι του, δεν βρίσκεται πλέον ανάμεσά μας. Το χάσαμε. Και το χάσαμε μ’ έναν μαρτυρικό για τον ίδιο τρόπο. Παρέμεινε έναν ολόκληρο μήνα διασωληνωμένος στο Ιπποκράτειο Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης, χωρίς τη δυνατότητα να τον επισκεφθεί κανείς. Αυτόν που δεν παρέλειπε να επισκέπτεται, να παρηγορεί, να ενισχύει και να κοινωνεί ασθενείς. Η κηδεία του λόγω των σκληρών μέτρων του κορωνοϊού έγινε σε ερημικές συνθήκες. Ευτυχώς τον τίμησαν με την παρουσία και συμμετοχή τους ο Μητροπολίτης κ. Παύλος, ο Πρωτοσύγκελλος π. Χριστοφόρος, ο αρχιερατικός επίτροπος Βελβενδού π. Κωνσταντίνος και ο διάκονος της Μητροπόλεως. Σε κανένα από τα εκατοντάδες πνευματικά του παιδιά δεν επιτράπηκε η συμμετοχή. Λίγο πριν τον διασωληνώσουν είχε παρακαλέσει: «Ας περάσω μόνο εγώ όλη αυτή τη δοκιμασία του κορωνοϊού, αλλά κανένα από τα πνευματικά μου παιδιά». Έτσι τον εισάκουσε ο Θεός και πέρασε μόνος τη δοκιμασία και αναχώρησε μόνος για τον ουρανό. Όχι όμως εντελώς μόνος. panaretosΤέσσερις ώρες μετά τη δική του αναχώρηση τον ακολούθησε ο πνευματικός του πατέρας, ο ιερομόναχος π. Πανάρετος της μονής Γρηγορίου Αγ. Όρους. Άλλο ένα διαμάντι κληρικού. Και αυτό από τη δική μας περιοχή, από το Βόϊο. Προηγήθηκε ο πνευματικός υιός για να υποδεχθεί στον ουρανό τον πνευματικό του πατέρα. Μία ευλαβής ψυχή είπε: «Και οι δύο αυτοί -να μου το θυμάστε- θα ανακηρυχθούν μία ημέρα άγιοι». Αιωνία τους η μνήμη!

Δρ Τσακαλίδης Γεώργιος

Δευτέρα, 04 Ιανουάριος 2021 22:44

Ἄγγελος ἐπί γῆς...

  Mirou 1 Αν μας ρωτήσει κάποιος αν έχουμε δεί Αγγέλους, μπορούμε να απαντήσουμε σε σιγουριά: «Μας αξίωσε ο Θεός να τους δούμε στο πρόσωπο του π. Αυγουστίνου, που σήμερα φτερούγισε για τους ουρανούς, για να συμμετέχει στην ουράνια αγγελική συμφωνία των δοξολογούντων τον Ύψιστο.
   Ηθέλησε ο Κύριος να μας στερήσει την επί γης παρουσία του Αγγέλου Του, για να τον κατατάξει στην ουράνια, του Αρχιμανδρίτου π. Αυγουστίνου Μύρου, του αγαθού ιεροκήρυκος, του σεβασμίου λευΐτου, του ισάγγελου ασκητή, του πνευματικού φάρου του Παλαιογράτσανου, ψηλά στα Πιέρια, όπου αυτός είχε κτίσει σε πάτρια χώματα την ασκητική του παλαίστρα.
  Ηθέλησε ο Κύριος να πάρει στα σκηνώματα της δόξης Του τον αγωνιστή με το αδούλωτο φρόνημα, τον ορθοφρονούντα και υπερμαχούντα της αληθείας, τον ιεροπρεπέστατο, πνευματοκίνητο, ταπεινό ιερωμένο, τον επιδιώκοντα πνευματικές αξίες και όχι αξιώματα, τον πνευματικό, του οποίου η αύρα του προσώπου ανέψυχε πολλές ψυχές από τον καύσωνα της ημέρας.
   Ηθέλησε ο Κύριος να καταστήσει ουρανοπολίτη τον π. Αυγουστίνο, το γνήσιο τέκνο του μεγάλου ιεροκήρυκος του εικοστού αιώνος, του μοναδικού Επισκόπου Φλωρίνης, π. Αυγουστίνου Καντιώτη, του οποίου επαξίως έφερε το όνομα.
   Ηθέλησε ο Κύριος να συντάξει στην χορωδία των Αγγέλων που έψαλλαν κατά την Γέννησή Του το «Δόξα εν Υψίστοις Θεώ και επί γης ειρηνη, εν ανθρώποις ευδοκία» τον π. Αυγουστίνο, που σε όλη του την ζωή, από τα παιδικά του χρόνια στην Κοζάνη, τα νεανικά του στην Φλώρινα, τα φοιτητικά του στην Αθήνα, τα κηρυκτικά του σε όλη την Δυτική Μακεδονία και τα ησυχαστικά του στο Παλαιογράστσανο, Τον δόξασε με έργα και λόγια, αφού είχε βρεί «την πράξιν εις θεωρίας επίβασιν.
   Ηθέλησε ο Κύριος να έχει συνδαιτυμόνα Του στο μεγάλο δείπνο της αιωνιότητος τον π. Αυγοστίνο, τον διακονητή όλων των ψυχών που τον πλησίαζαν, τον χαρούμενο, προσηνή, ευπροσήγορο, εύχρηστο εις διακονίαν, τηρητή απόλυτο των λόγων Του: «Ουκ ήλθον διακονηθήναι, αλλά διακονήσαι» (Ματθ. 20,28).
   Σεβαστέ μας, π. Αυγουστίνε, είσαι πλέον γραμμένος στις δέλτους του ουρανού, στα δίπτυχα της μακαρίας ζωής. Στερούμεθα της παρουσίας σου, του μεστού και εποικοδομητικού λόγου σου, του παιδικού σου αγνού χαμόγελου, της διακονικής σου αγάπης.
   Η παρουσία σου, όμως, στα τάγματα των Αγγέλων μας χαροποιεί, μας γεμίζει αισιοδοξία και δύναμη και πεποίθηση ότι, «ως οικείο εν Ιερουσαλήμ» (Ησ. λα΄ 9), θα σε έχουμε πρεσβευτή, όταν ο Κύριος ζητήσει και από εμάς να ξεπληρώσουμε το κοινό χρέος.
   Δοξάζουμε τον Κύριο που μας αξίωσε να σε γνωρίσουμε, ισάγγελε επί γης και νυν φωτόμορφε Άγγελε του ουρανού.

Καθηγητής Δρ. Χαράλαμπος Μπούσιας
Μέγας Υμνογράφος της των Αλεξανδρέων Εκκλησίας

Δευτέρα, 04 Ιανουάριος 2021 18:13

Ο ΚΑΣΤΟΡΙΑΣ ΣΕΡΑΦΕΙΜ

  serafim Ἡ Ἐκκλησία μας στερεῖται ἕναν φλογερό, πρᾶο, πατριώτη, ἀληθινό ἐργάτη τοῦ ἀμπελῶνος τοῦ Κυρίου, τόν σεβαστό μας ἐπίσκοπο Καστορίας Σεραφείμ. Τά ἔργα του στήν μητρόπολή του μιλοῦν γιά τήν προσωπικότητά του. Ἐμείς τόν γνωρίσαμε μέσα ἀπό τίς ἐθνικές δραστηριότητες τῆς Ἀδελφότητός μας, τότε πού μετά τήν παρουσίαση τοῦ θεατρικοῦ ἔργου «Ὁ Παῦλος Μελᾶς», πού παρουσίασαν οἱ νέοι μας, κλείνοντας τή γιορτή ἔκλαψε γιά τήν ἐπερχόμενη κλοπή τοῦ ὀνόματος τῆς Μακεδονίας μας. Ἀλλά καί διά τῆς Σχολῆς Γονέων τῆς Μητροπόλεως στήν ὁποία ἡ Ἀδελφότητά μας ἔστελνε συχνά ὁμιλητές.
   Ὁ Κύριος θέλησε νά τόν πάρει μαζί του στό οὐράνιο θυσιαστήριο, ἀφοῦ δοκιμάστηκε καί αὐτός μέ τόν πόνο καί τήν ἀρρώστια τοῦ θανατηφόρου ἰοῦ.
   Οἱ πρεσβεῖες του πρός τόν Κύριο θά στηρίζουν τήν συνέχιση τοῦ ἔργου του στήν ἀκριτική μας Μητρόπολη Καστορίας καί θά δέεται ἡ ἀναπλήρωσή του νά εἶναι ἀντάξια τῆς ἱστορίας τῆς Μητροπόλεως.

Τρίτη, 07 Δεκέμβριος 2021 13:00

Ο ΘΕΟΣ ΣΤΗ ΓΗ ΜΑΣ

Ο ΘΕΟΣ ΣΤΗΝ ΓΗ ΜΑΣ
                  Στ. Ν. Σάκκου


god in earth newΜία βαθυστόχαστη καί γλαφυρή ἐμβάθυνση στό μεγάλο γεγονός τῆς ἐνανθρωπήσεως τοῦ Κυρίου. Μία ὑπεύθυνη τοποθέτηση κάτω ἀπό τό φῶς τῆς Βηθλεέμ.

Σελίδες 132, ἔκδοση Ε΄

Παρασκευή, 20 Νοέμβριος 2020 17:57

Λειτουργικό κήρυγμα (Λκ 12,16-21)

afron  Ἡ φιλόστοργη μητέρα μας, ἡ Ἐκ­κλη­σία, ἰδιαίτερα αὐτή τήν περίοδο, πού μπαίνουμε πρός τόν χειμώνα, μέ τά ἀναγνώσματά της καλλιεργεῖ τήν ἀγάπη στίς καρδιές μας. Διδάσκει τήν ἐλεημοσύνη, τήν εὐ­σπλαγχνία καί τή φιλανθρωπία, πού εἶναι ἀναγκαῖα, γιά νά βοη­θηθοῦν πονεμένοι ἄνθρωποι, ἀλλά καί ἀπαραίτητα γιά τή σωτηρία μας. Σήμερα στήν παραβολή πού ἀκούσαμε (Λκ 12,16-21) ὁ Κύριος ὀνομάζει ἕναν πλούσιο ἄφρο­να, δηλαδή τρελό. Γιατί; Ἐμεῖς θά λέγαμε ὅτι εἶναι ἐπιτυχημένος καί εὐτυχι­σμένος ἄνθρωπος. Κι ὅ­μως ὁ Κύριος τόν ὀνομάζει τρελό. Οἱ ἅγιοι πατέρες μᾶς ἐξηγοῦν τούς λόγους.
  Πρῶτος λόγος. Ἡ γῆ του «εὐφό­ρη­­σεν». Τόσο μεγάλη εἶναι ἡ εὐφορία τῶν κτημάτων του πού δέν ξέρει ποῦ νά συνάξει τούς καρπούς. Ὑποφέρει, χάνει τόν ὕ­πνο του καί σκέπτεται ποῦ θά ἀποθηκεύσει τόσα ἀγαθά. Κι ὅμως ὑπάρχουν πάρα πολλές ἀποθῆκες ἄδειες. Εἶναι τά στομάχια τῶν πτωχῶν, τά σώμα­τα τῶν γυμνῶν, τά σπίτια τῶν ταλαιπώρων ἀνθρώπων. Καί μάλιστα πολλοί ἀπό αὐτούς ἴσως εἶναι ἄνθρωποι πού δουλεύ­ουν καί φροντίζουν γιά τήν περιουσία του. Καί ἐνῶ δέν ἔχει ποῦ νά βάλει τή σο­δειά του, τούς ἀδικεῖ μέ ἕνα ψευτομισθό.
  Δεύτερος λόγος. Βγάζει ἀπόφαση: «καθελῶ μου τὰς ἀποθήκας καὶ μείζονας οἰκοδομήσω». Καί ἄν, πλούσιε, τήν ἄλλη χρονιά εἶναι ὑπερδιπλάσια ἡ εὐφορία, τί θά κάνεις; Θά γκρεμίσεις καί τίς καινούργιες ἀποθῆκες γιά νά κτίσεις ἀκόμα μεγαλύτερες; ῏Ω τρέλα!
  Τρίτος λόγος. Δέν ὑπολογίζει τήν αἰ­ω­νιότητα. Εἶναι μεγάλο τό θέμα αὐτό, ἀ­δέλφια μου: Τί σχέση ἔχω μέ τήν αἰ­ω­νι­ότη­τα, μέ τήν ἀληθινή ζωή γιά τήν ὁποία μέ ἔ­πλα­σε καί μέ προόρισε ὁ Θεός; ῎Αν δέν μέ ἀ­πασχολεῖ αὐτό τό ὕψιστο δῶρο τοῦ Θε­οῦ, μέ τό ὁποῖο μέ προίκισε, εἶμαι τρελός, μέ μεγάλο βαθμό τρέλας. Πρέπει νά λάβω τά μέτρα μου γιά νά θεραπευ­θῶ.
  Τέταρτος λόγος. Δέν σκέφτεται ὅτι ὑ­πάρχει θάνατος. Λέγει στήν ψυχή του· «ψυ­χή, ἔχεις πολλὰ ἀγαθὰ κείμενα εἰς ἔτη πολλά· ἀναπαύου, φάγε, πίε, εὐφραίνου». Ὑπάρχει τίποτε βεβαιότερο τοῦ θα­­νάτου; «Οὐδὲν τοῦ θανάτου βεβαιότερον καὶ οὐ­δὲν τῆς ὥρας τοῦ θανάτου ἀδηλότερον». Εἶναι ὑπερβέβαιον ὅτι θά πεθάνει καί μάλιστα χωρίς νά πάρει μαζί του τίποτε, πα­ρά μόνον τά ἔργα του, εἴ­τε ἀγαθά εἴτε κακά. Καί γι᾽ αὐτά θά κριθεῖ· «Τοὺς γὰρ πάντας ἡμᾶς δεῖ φανερωθῆναι ἔμπροσθεν τοῦ βήματος τοῦ Χριστοῦ, ἵνα κομίσηται ἕκαστος... πρὸς ἃ ἔπραξεν εἴτε ἀγαθὸν εἴτε κακόν» (Β´ Κο 5,10). Ἕ­νας πού δέν σκέπτεται αὐτή τή βεβαία βεβαιότητα καί δέν τή λαμβάνει ὑπ᾽ ὄψιν του στά σχέδιά του, εἶναι ἄν­θρω­πος συνετός καί μυαλωμένος; Εἶναι τρελός. Εἶναι ἄ­φρων.
  Πέμπτος λόγος. Τέλος, εἶναι τρελός, διότι δέν σκέ­πτεται ὅτι δέν εἶ­ναι μόνος στόν κόσμο αὐ­τό.
  Ἰδιαίτερα ὅμως θέλω νά μεί­νω σ᾽ αὐτό πού ἀ­κοῦμε νά λέγει ὁ ἴδιος: «ψυχή, ἔχεις πολλὰ ἀγαθὰ κεί­μενα εἰς ἔτη πολλά, φάγε, πίε, εὐφραί­νου». Ἀκοῦτε τρέ­λα ἀν­θρώπου; Μ᾿ αὐτά τρέφεται ἡ ψυχή, ταλαίπωρε; ῾Η ψυχή τρέφεται μέ ἀλήθειες, μέ ἰδέ­ες, μέ τά λόγια τοῦ Θεοῦ, μέ τά μυ­στήρια τῆς σω­τη­ρίας. Αὐτά εἶναι ἡ τρο­φή τῆς ψυχῆς. Ὁ Χριστός μας, ὅπως προσφέρει τά ἀγαθά γιά νά ζήσουμε σωματικά, ἔχει καί τόσα ἀγα­θά γιά νά ζήσει ἡ ψυχή μας. Πίστη, ἀγάπη, ἐλ­πί­δα, ἐλεημοσύνη, φιλανθρωπία, νά τά τρό­φιμα, τά ἀ­γα­θά μέ τά ὁποῖα μπορεῖ νά τραφεῖ ἡ ψυ­χή σου καί νά ζή­σει, ὄχι ἔτη πολλά, ἀλλά ἔτη αἰώνια.
  Οἱ πατέρες μας διδάσκουν ὅτι ὁ Θεός πού εἶναι οἰ­κτίρ­μων ἔ­πλασε καί τόν ἄνθρωπο σπλαγχνικό, φύ­τευ­σε μέσα στήν ὕπαρξή μας τή συμπάθεια. Γι᾽ αὐτό, ὅταν δέν φροντίζουμε νά χορτάσει ὁ συνάν­θρωπός μας ὅπως χορταί­νουμε ἐμεῖς, νά ντυθεῖ ὅπως ντυνόμαστε, δέν ἀγα­ποῦ­με δηλαδή τόν πλησίον ὅπως τόν ἑαυτό μας, τότε ἔχουμε ὑπο­στεῖ ἐκτροπή τοῦ προορισμοῦ μας, μία μεγάλη διαστροφή στήν ὕπαρξή μας.
Λέγει ὁ ἅγιος Χρυσόστομος: Ὁ Κύριος θά σᾶς δικάσει καί θά σᾶς καταδικάσει, διότι αὐτά πού σπαταλᾶτε «πατρῷα ἐστι», εἶναι τοῦ πατέρα τῶν ὀρφανῶν, τῶν πει­νασμένων. Ναί, σᾶς τά ἐμπιστεύθηκε ὁ Θεός πατέρας ὅπως ἕνας ἐμπιστεύεται τά χρή­ματα τοῦ κράτους στόν ταμία γιά νά τά δώσει σ᾿ αὐτούς πού τά δικαιοῦνται. Σᾶς τά ἐμπιστεύθηκε, πλούσιοι ἄφρονες, γιά νά τά διοχετεύσετε καί νά τά δώσετε στά παιδιά τοῦ Θεοῦ, τοῦ πατέρα πού σᾶς τά χορήγησε καί θά σᾶς ζητήσει κάποτε τόν λογαριασμό.
  ᾿Αδελφοί μου, δέν εἶναι ἄφρων μόνο ὁ πλούσιος τῆς παραβολῆς, εἴμαστε καί πολλοί ἀπό μᾶς ἄφρονες. Ἄν ἐξετάσουμε καλά τόν ἑαυτό μας καί βάλουμε τό χέρι στήν καρδιά, θά δοῦμε τί σπατάλες κάνουμε, τί περιττά ἀγοράζουμε! Σκεφθήκαμε ὅτι γιά ὅλα αὐτά θά κριθοῦμε; Νά τό σκεφθοῦμε ὅτι ἐγώ εἶμαι ὁ ἄφρων καί μιλάει γιά μένα ὁ Κύριος, καί νά πάρω σήμερα τήν ἀπόφαση νά πῶ τέρμα στίς σπατάλες, τέρμα στίς ἀγορές. Θά πε­ριορισθῶ, θά ζήσω λιτά, οὕτως ὥστε νά βοηθήσω ὅσο μπορῶ. ῎Ετσι θά λύσω τό πρό­βλημα τοῦ ἑαυτοῦ μου, νά μή χαρακτηρίζομαι τρελός, ἀλλά θά βοηθήσω καί τόν ἀδελφό μου πού ὑποφέρει. Μέ αὐτόν τόν τρόπο, ἀδέλφια μου, νά ἑτοιμαστῶ νά γιορτάσω τά Χριστούγεννα. Τόν Χριστό μας, Αὐτόν πού μέ τρέφει μέ τόν λόγο του καί τό αἷμα του, Αὐτόν πού ἑτοίμασε γιά μένα αἰώνια βα­σι­λεία, τόν πτωχό Ἰησοῦ πού γεννήθηκε μέσα στόν στάβλο, νά τόν φιλοξενήσω στό σπίτι μου, νά τόν ντύσω, νά τόν θρέψω στό πρό­σ­ωπο τοῦ ἀδελφοῦ μου.


Στ. Ν. Σάκκος
Κυ 20-11-2005, ἱ. ν. Ἀναλήψεως τοῦ Σωτῆρος, Φίλυρο

Παρασκευή, 20 Νοέμβριος 2020 11:22

Ὑπάρχει Θεός;

GOD c  Τό προκλητικό διαχρονικό ἐρώ­τη­μα «Ὑ­πάρ­χει Θεός;» εἶναι τό πρῶτο πού πραγματεύ­εται ὁ διάσημος φυ­σι­κός Stephen Hawking (1942-2018) στό πολύκροτο, τελευταῖο βιβλίο τῆς ζω­ῆς του μέ τίτλο Σύντομες ἀπαντήσεις στά μεγάλα ἐρωτήματα (μτφρ. Ἀ. Μιχαηλίδης, ἐκδ. Πα­τάκη, 2019). Σ’ αὐτό τό σημείωμα καί στόν λίγο χῶρο πού διαθέτουμε θά ἤθελα νά μοιρα­στῶ μαζί σας μερικές σκέψεις πού ἔκανα, δια­βά­ζοντας ὅσα λέει ὁ κορυφαῖος αὐτός ἐπι­στή­μονας γιά τό συγκεκριμένο θέμα.
  Πρώτη παρατήρηση: Ὁ Hawking, «τό σύμβολο τοῦ μεγαλείου τῆς ἀν­θρώπινης διάνοιας» (The Washington Post), δέν πίστευε στήν ὕπαρ­ξη τοῦ Θεοῦ. Πίστευε (αὐτό τό ρῆμα χρησι­μο­ποιεῖ) στό «ἀπαράβατο», «ἀναλ­λοί­­­ω­το», «παγκόσμιο», «ἀ­πα­ρα­βίαστο» τῶν φυσικῶν νό­μων (σάν θρησκευτικοί ὅροι δέν σᾶς ἀκούγονται;). Καί πῶς ἀποδεικνύει ὅτι οἱ φυσικοί νόμοι ἰσχύουν ἀνέ­καθεν καί ὅτι δέν ὑπῆρξε ποτέ κά­ποιος πού τούς θέσπισε, ὅ­πως ἰσχυρίζονται οἱ Χρι­στιανοί γιά τόν Θεό; Δέν τό ἀπο­δει­κνύει, ἀλλά τό γεγονός αὐτό δέν τόν ἐνο­χλεῖ καθόλου. Αὐτό πού τόν ἐνο­χλεῖ καί τό καταγγέλλει εἶ­ναι ὅτι οὐδείς μπορεῖ νά ἀποδείξει τήν ὕπαρξη τοῦ Θεοῦ. Λέει: «Ἄν θέλετε, θά μπορού­σα­τε νά πεῖτε πώς οἱ ἐν λόγῳ νόμοι εἶναι ἔργο τοῦ Θεοῦ, ὅμως αὐτό ἀποτελεῖ μᾶλλον ἕναν ὁρισμό τοῦ Θεοῦ, παρά ἀπόδειξη τῆς ὕπαρξής του» (σ. 60). Ἀλ­λά πότε ἰσχυρίστηκαν οἱ πιστοί ὅτι μπο­ροῦν νά ἀποδείξουν ἐπιστημονικά τήν ὕπαρξη τοῦ Θεοῦ; Οἱ πιστοί εἶναι πι­στοί, δέν τούς ἀπασχολοῦν οἱ ἀποδεί­ξεις. Οἱ ἀποδείξεις εἶναι δουλειά τῶν ἐπιστημόνων, ὡστόσο ἀπό τό συγκε­κριμένο ἔργο τοῦ Hawking καί γιά τό συγκεκριμένο θέμα ἀπουσιάζουν παν­τελῶς.
  Δεύτερη παρατήρηση: Ὅμως ἄς μήν εἶμαι τόσο ἀπόλυτος. Ὁ Hawking πράγματι προσκομίζει ἕνα ἐπιχείρημα πού τό θεωρεῖ καταλυτικό καί φρονεῖ ὅτι ἀνατρέπει ἄρδην κάθε πεποίθηση ὅτι ὑπάρχει Θεός. Λέει συγκεκριμένα μέ ἐπιτηδευμένο ἐνθουσιασμό ὅτι «ὁ ἴδιος ὁ χρόνος δέν ὑπῆρχε πρίν τή Με­γάλη Ἔκρηξη. Ἐπιτέλους ἀνακαλύψα­με κάτι τό ὁποῖο δέν ἔχει αἴτιο, διότι δέν ὑπῆρχε κἄν ἡ χρονική στιγμή γιά νά λάβει χώρα τό ἐν λόγῳ αἴτιο. Γιά μένα αὐτό σημαίνει πώς δέν εἶναι δυνατή ἡ ὕπαρξη ἑνός δημιουργοῦ, ἐπειδή δέν ὑφίσταται κἄν ὁ χρόνος γιά τήν ὕπαρξή του» (σ. 74). Δηλαδή θεωρεῖ δεδομένο ὅτι οἱ Χριστιανοί (σ’ αὐτούς ἀσφαλῶς ἀπευθύνεται) ἐξαρτοῦν τήν ὕπαρξη τοῦ Θεοῦ ἀπό τόν χρόνο, ὅπως αὐτός, καί συνεπῶς, ἀφοῦ ἀποδείχτηκε ὅτι πρίν τήν ἀρχή τοῦ σύμπαντος δέν ὑ­πῆρ­χε χρόνος, κατατροπώθηκαν. Ἐδῶ, χωρίς νά μπῶ σέ πολλές λεπτομέρειες, πρέπει νά ξεκαθαρίσω τό ἑξῆς: Ὄντως γιά ὅλες τίς θρησκεῖες στήν ἱστορία τοῦ ἀνθρώπου ὁ Θεός εἶναι δέσμιος τοῦ χρόνου. Δέν νοεῖται ἔξω ἀπ’ αὐτόν. Ὅμως γιά τή χριστιανική πίστη, ἡ ὁποία δέν εἶναι θρησκεία ἀλλά ἀπο­κάλυψη, ὁ Θεός ὑπάρχει ἔξω ἀπό τόν χρόνο καί εἶναι μάλιστα Αὐτός πού τόν δημιούργησε. Τόσο ἁπλά.
  Ἄν ὁ Hawking διάβαζε τή Βίβλο προσεκτικά, θά γνώριζε ὅτι λέει ρητῶς πώς ὁ Θεός «καὶ τοὺς αἰῶνας (=τόν χρόνο) ἐποίησεν» (Ἑβ 1,2). Ὅμως, ὅ­πως φαίνεται, δέν ἀσχολήθηκε μαζί της. Τό θεώρησε ἀνάξιο ἑνός σπου­δαί­ου ἐπιστήμονα; Ἄγνωστο. Ἀλλά τότε πῶς ἀποφαίνεται μέ βεβαιότητα γιά πράγματα πού δέν ξέρει; Δέν θά τό μά­θουμε φυσικά ποτέ, ἀλλά, ἐπιτρέψτε μου, δέν μπορῶ νά μή θυμηθῶ ἐδῶ πό­σες φορές ἔχω ἀκούσει ἄσχετους δημοσιογράφους νά κάνουν λόγο γιά τή «λειτουργία τῶν Χαιρετισμῶν»(!). Βέβαια, θά μοῦ πεῖτε, αὐτοί δέν διδάσκουν στό Κέιμπριτζ...

Μελίτων

"Ἀπολύτρωσις", Νοεμβρ. 2020

Ἡ παιδαγωγική τοῦ ἁγίου Νεκταρίου

nektarios cὉ ἅγιος Νεκτάριος -κατά κόσμον Ἀναστάσιος Κεφαλᾶς- καταγόμενος ἀ­πό τή Σηλυβρία τῆς ἀνατολικῆς Θράκης γαλουχήθηκε μέσα στό οἰκογενειακό του περιβάλλον μέ τήν πατροπαράδοτη πίστη καί τήν ἀγάπη στήν πατρίδα. Ἡ ζωή του ἦταν μιά πολυκύμαντη ἱερή πορεία ἑβδομηντατεσσάρων χρόνων, κατάφορτη ἀπό τούς καρπούς τοῦ ἁγί­ου Πνεύματος. Βρέθηκε, ἀ­πό ξενιτεμένο φτωχό παιδί, ἐ­πί­σκο­πος τῆς Ἐκκλησί­ας· ἀ­πό ἐξόριστος, διευθυντής Ἐκ­κλη­σια­στικῆς Σχο­λῆς· ἀ­πό φτωχό γεροντάκι σέ ἕ­να κρεβάτι τῆς τρίτης θέσης τοῦ Ἀρεταίειου νοσοκομεί­ου, ἅγιος τῆς Ἐκκλησίας μας.
Ἀξίζει νά δοῦμε κάποιες ἀπό τίς παιδαγωγικές ἀρχές του, καθώς ἐπί 41 χρόνια διακόνη­σε ἄριστα ὡς διδάσκαλος καί ὡς ποιμέ­νας.
Ὁ ἐμπνευσμένος παι­δαγωγός ἔ­βλεπε τήν παι­δεία καί τόν πολιτισμό μέ οἰκουμενική καί πανανθρώπινη προο­πτι­κή. Πρῶτα πρῶτα τόνιζε ὅτι ἡ ἀ­γω­γή τῶν νέων ἀρχίζει ἀπό τή βρεφική ἡλικία· τότε «συν­τελεῖται ἡ ἐκτύλιξις ὅλων τῶν δυνάμεων τοῦ ἀνθρώπου. Εἶ­ναι τό σημεῖον τῆς μεταβάσε­ως ἀπό τό “δυνάμει” εἰς τό “ἐνεργείᾳ”». Κύριο πα­ράγοντα τῆς ἀγωγῆς γιά τήν κοινωνικοποίηση καί τή σωστή ἀνατροφή τῶν παιδιῶν θεωροῦσε τούς γονεῖς καί μάλιστα τίς μητέρες.
Ὁ πρωταρχικός σκοπός τῆς ἀγω­γῆς κατά τόν ἅγιο πατέρα ἐπικεντρώνεται στό ἰδεῶδες τῆς κατά Χριστόν τελειώσεως τοῦ άνθρώπου. Ἡ εὐσέβεια, δίδασκε, ἀποτελεῖ τήν πρώτη βάση τοῦ ἐνάρετου βίου. Εἶναι ἀναγκαῖο ἡ παιδεία καί ἡ θρησκεία νά συμβαδίζουν. Δέν ἀρκεῖ γιά τήν ὁλοκλήρωση τοῦ ἀν­θρώπου ἡ διανοητική καλλιέργεια· ἀ­παιτεῖται καί ἡ θρησκευτική γιά τήν ἀ­πο­φυγή τῆς μονομεροῦς ἀνατροφῆς. Κατεξοχήν μέσο παιδαγωγίας θεωροῦ­σε τήν ἁγιαστική χάρη τοῦ ἁγίου Πνεύματος· τόν ἑαυτό του ὡς παιδαγωγό τόν ἔβλεπε ἁπλό ὄργανο γιά τή διαμεσολάβηση στό ἔργο τῆς άγωγῆς.
Ἡ ἐποχή τῆς δράσης τοῦ Ἁγίου, καί κυρίως ἡ περίοδος τῆς διεύθυνσης τῆς Ριζαρείου Σχολῆς, συνέπεσε μέ τήν ἐμ­φάνιση τῆς «Μεγάλης Ἰδέας», τό Μα­κε­δονικό Ζήτημα, τήν ἐπικράτηση τοῦ κινήματος τῶν Νεοτούρκων. Γι’ αὐτό μέ νηφαλιότητα δίδασκε καί μεταλαμπάδευε τήν ἀγάπη πρός τήν πατρίδα. Στό χρονικό διάστημα 1894-1908 ἡ Ριζά­ρειος διαδραμάτισε ἐνεργό ρόλο στήν προάσπιση τῆς ἑλληνικότητας τῆς Μακεδονίας. Συνέβαλε σ’ αὐτό ἡ γνωριμία τοῦ Ἁγίου μέ τόν μητροπολίτη Καστορίας Γερμανό Καραβαγγέλη. Ἐ­πιπλέον τό ἔργο, ἡ θυσία καί ὁ θάνατος τοῦ Παύλου Μελᾶ συγκίνησαν βαθύτατα τόν Ἅγιο. Ὁ Σύλλογος τῶν καθηγητῶν τῆς Ριζαρείου παραβρέθηκε στό μνημόσυνο τοῦ ἥρωα, ἐνῶ στόν ναό τῆς Σχο­λῆς τελέστηκε μνημόσυνο «ὑ­πὲρ τῶν ἐν Μακεδονίᾳ πεσόντων».
Ὁ Ἅγιος, πραγματικά πρωτοπόρος σέ καινοτόμες δράσεις, εἰσήγαγε γεω­πο­νικά μαθήματα στίς δραστηριότητες τῆς σχολῆς, ἀξιοποιώντας τόν κῆπο της. Αὐτό τόν καθιστᾶ γιά ἕναν ἀκόμη λόγο καινοτόμο ἐκπαιδευτικό.
Ὁ ἴδιος ὡς δάσκαλος συνέγραφε εἰδικά ἐγχειρίδια, ὅταν τό μάθημα πού δίδασκε δέν εἶχε σύγγραμμα. Ἐντυπωσιαζόμαστε ἀπό τήν ἔφεσή του στή μεταβίβαση τῶν γνώσεων, τόν πόθο του νά κάνει καί ἄλλους κοινωνούς τῆς παιδείας. Δέν αὐτοσχεδίαζε• οὔτε παρουσιαζόταν ἀπροετοίμαστος στίς παραδόσεις του. Προγραμμάτιζε καί σχεδί­αζε τά μαθήματά του. «Ὁ δάσκαλος πρέπει νά ξέρει δέκα πράγματα, γιά νά διδάξει τό ἕνα», ἔλεγε. Ἡ παιδαγωγική αὐτή ἀρ­­χή ἔχει πραγματικό ἀντίκρισμα στόν ἅγιο Νεκτάριο. Τό πλῆθος τῶν γνώσεών του ἀποτυπώνεται στό τεράστιο γιά τήν ἐποχή, τά μέσα, καί τίς ὑ­ποχρεώσεις του, συγγραφικό ἔργο του.
Ἰδιαίτερη σημασία ἔδινε στήν ἐκγύμναση τοῦ σώματος, καθώς θεωροῦσε τή γυμναστική παιδαγωγικό μέσο. Ἡ σύμμετρη σωματική γυμνασία θεωρεῖ­ται ἀπό τόν ἅγιο Νεκτάριο «ὡς ἀναγκαία ἄσκησις καί ἀναπόσπαστος ἀ­κό­­λου­θος καί σύντροφος παντός ἐλευθέρου πολίτου καί τῆς τελείας παιδεύ­σεως ὁ ἀ­ληθής χαρακτήρ». Οἱ τοπο­θε­τήσεις τοῦ Ἁγίου, ἀπό τό 1893, εἶναι πρωτοποριακές καί δείχνουν τό εὖρος καί τήν ἐπικαιρότητα τῶν γνώσεών του. Δικαίως ἡ Ἱερά Σύνοδος τῆς Ἐκκλησί­ας τῆς Ἑλ­λάδας, μετά ἀπό αἴτημα τῆς Πανελλήνιας Ἕνωσης Καθηγητῶν Φυσικῆς Ἀ­γω­γῆς, τόν ἀνακήρυξε ὡς προστάτη τοῦ κλάδου τους.
Γενικά, ἡ παιδαγωγική τοῦ ἁγίου Πενταπόλεως εἶναι αὐτή τοῦ χριστιανικοῦ ἀνθρωπισμοῦ, καθώς ἡ διδασκαλική του πορεία περιστράφηκε γύρω ἀπό δύο ἄξονες: τήν ἀγάπη στόν παιδαγωγούμενο καί τήν εὐθύνη ἀπέναντι στόν Θεό. Ὁ ἀκαδημαϊκός Γ. Σωτηρίου γράφει πώς ὁ Ἅγιος ὡς θαυμάσιος ψυχολόγος «οὐδέποτε ἐπέβαλε ποινάς, ἤρκει ὅμως ἕνας λόγος του, μία μειλίχι­ος συμβουλή, ὥστε νά προκαλεῖ τή συν­αίσθηση τῆς παρεκτροπῆς καί νά ἐ­πιφέρει τήν ἀλλαγή τῆς ἀρνητικῆς συμπεριφορᾶς». Νά λάβουμε ὑπ᾽ ὄψιν μας ὅτι τό παιδαγωγικό κλίμα τῆς ἐ­πο­χῆς του ἐπέβαλλε «ραβδισμούς» στούς μαθητές καί ἀπόλυτη αὐταρχική ἀγω­γή. Δικαίως κάποιοι τόν χαρακτηρίζουν ὡς «εἰσηγητή καί θεμελιωτή τῆς Συμβουλευτικῆς καί Ὁδηγητικῆς Ἐπιστήμης» γιά τόν σεβασμό στόν μαθητή καί γιατί ἀναλάμβανε ὁ ἴδιος προσωπικά τήν εὐ­θύνη τῶν παραπτωμάτων τους.
Ἰδιαίτερη σημασία ἔχει τό γεγονός ὅτι ὁ ἅγιος Νεκτάριος δέν ἀρνήθηκε τή φοίτηση στή σχολή τόσο ἀλλοδαπῶν, ὅσο καί κοπτῶν μαθητῶν, γιά νά «ποτι­σθῶσι τά νάματα τῆς καθαρᾶς ἐ­θνικῆς ἡμῶν ὀρθοδόξου θεολογίας, γενόμενοι οὕτω μετά ταῦτα κήρυκες ἐν Αἰγύπτῳ τοῦ ἑλληνικοῦ Χριστιανισμοῦ».
Μία ἄλλη σημαντική παράμετρος εἶναι ἡ ἱκανότητα στή διεύθυνση. Κατά γενική ὁμολογία ἡ διοίκηση τῆς Σχολῆς ἀπό τόν ἅγιο Πενταπόλεως ὑπῆρξε ὑ­ποδειγματική• ἐξομάλυνε τίς σχέσεις κα­θηγητῶν, μαθητῶν, διοικητικοῦ συμβουλίου, ἐνῶ παράλληλα ἐπιχείρησε ἕνα ἄνοιγμα στήν τοπική κοινωνία, μέ πλῆθος ἀνθρώπων νά προσέρχονται στή σχολή εἴτε γιά παρακολούθηση τῶν ἀκολουθιῶν της εἴτε γιά προσωπική ἐ­παφή μέ τόν προικισμένο «δάσκαλο καί καθοδηγητή».
Γνωρίζουμε ὅτι τό πιό ἀποτελε­σμα­τικό μέσο γιά τήν ἐπιτυχία τοῦ ἔρ­γου τῆς διαπαιδαγωγήσεως ἀποτελεῖ τό παράδειγμα. Καί ὁ ἅγιος Νεκτάριος ὡς ἄ­ριστος παιδαγωγός ἀναδείχθηκε «στήλη ἀρετῶν ... ἔμψυχον παράδειγμα πρός βίον ἔνθεον», ἀφοῦ συνῆψε «τῇ παιδείᾳ τὴν ἀρετήν». Συνοψίζοντας εὔ­στοχα ὁ π. Θεόκλητος Διονυσιάτης σημειώνει: «Θεμελίωνε ὁλόκληρο τό ἐκ­παιδευτικό του σύστημα ἐπάνω στήν πίστη στόν Χριστό, στήν ἐν Χριστῷ ζωή μέσα στόν χῶρο τῆς Ὀρθοδοξίας. Ἐ­γνώριζε ὅτι τά γράμματα, ἡ παιδεία, ἡ καλλιέργεια τῶν νοητικῶν δυνάμεων χωρίς χριστιανική ἀρετή καταντοῦν πανουργία, δημουργοῦν προϋποθέσεις πολιτισμένων ἁ­μαρτιῶν». Πράγματι, τά παιδαγωγικά μηνύματα ἀπό τή ζωή καί τά συγγράμματά του ὡς ὑπέρχρονα καί ἐπίκαιρα λάμπουν στή γεμάτη σύγχυση -καί μάλιστα στόν χῶρο τῆς παιδείας- ἐποχή μας καί ἀναβλύζουν τό νέκταρ τῆς χάριτος, γιά νά διαλύσουν μέ τίς πρεσβεῖες του τή «ζόφωσιν» «τοῦ νο­ός» μας καί νά μᾶς χαρίσουν τό νέκταρ τῆς αἰώνιας ζωῆς.

Εὐ. Αὐ.

Πέμπτη, 27 Φεβρουάριος 2025 18:09

ΠΑΡΑΔΕΙΣΟΣ ΚΑΙ ΚΟΛΑΣΗ

                ΠΑΡΑΔΕΙΣΟΣ ΚΑΙ  ΚΟΛΑΣΗ
                           Στ. Ν. Σάκκου


13Πῶς εἶναι ὁ Παράδεισος; Τί γίνεται στήν Κόλαση;

Ἡ ἀληθινή ἀπάντηση-ἀπόδειξη γιά ὅσους ἀπιστοῦν ἤ ἀμφισβητοῦν τή μετά θάνατον πραγματικότητα.

Σελίδες 188, ἔκδοση Δ΄ βελτιωμένη

 ISBN 978-960-6805-01-1

 

Ζητῆστε το στό Βιβλιοπωλεῖο μας "Ἀπολύτρωσις", Γ. Μπακατσέλου 5, Θεσ/νίκη

τηλ. 2310 274518

e-shop https://www.apolytrosis-books.gr