Δέν ἔχουμε ἀπομακρυνθεῖ πολύ ἀπό τούς ἑορτασμούς τοῦ πιό πρόσφατου ἔ­πους τῆς φυλῆς μας. Ἀκούσαμε ὄχι λί­γες φορές ὅτι αὐτοί πού τό ἔγραψαν ἦ­σαν ἁπλοί ἄνθρωποι τοῦ λαοῦ, βγαλμένοι ἀπό τή βιοπάλη καί τόν καθη­μερινό μόχθο γιά τόν ἄρτο τόν ἐπιούσιο. Καί ἐ­μεῖς συμπληρώνουμε ὅτι ἀκριβῶς ἐπει­δή ἦσαν σκληραγωγημένοι ἄντεξαν κά­τω ἀπό ἐξαιρετικά ἀντίξοες συνθῆκες, ὅπως αὐ­τή πού περιγράφει ὁ πολεμιστής Βασίλης Σαββανάκης ἀπό τό Βε­λεστίνο:
  «Ἐκεῖ πού καθόμασταν ὄρθιοι τό κρύο ἦταν ὑπερβολικό καί ἀβάσταχτο. Ἄρχισαν πολλές λιποθυμίες καί πολλοί ζητοῦσαν γιατρούς. Ἕνας στρατιώτης τῆς διμοιρίας μας, ἀπό τούς νέους πού ἦρθαν, ψηλός 1.80 - 1.90, λεβέντης, μοῦ εἶπε μέ σβησμένη φωνή ὅτι δέν εἶναι καλά καί ἀμέσως κάτι ψέλλισε καί ἔπεσε κάτω ἀναίσθητος. Φώναξα ἕναν γιατρό καί προσπάθησα μαζί μέ ἄλλους νά τόν συνεφέρουμε. Ἦρθε σέ λίγο ὁ γιατρός μέ τόν νοσοκόμο του, μᾶς ἔδι­ωξε ἐμᾶς καί μᾶς εἶπε νά κινούμαστε συνέχεια. Σέ λίγο εἶδα πού ἔβγαλαν μία κουβέρτα καί τόν σκέπασαν. Νά ἦταν νεκρός; Δέν μάθαμε. Τό κρύο τρομερό. Ἄκουσα ὅτι τό θερμόμετρο ἦταν 38 ὑπό τό μηδέν καί κάτω. Τά κρούσματα λιποθυμιῶν ἦ­ταν πολλά καί ἀπό παντοῦ ζητοῦσαν βοήθεια ἀπό γιατρούς, πού τρέ­χαν δε­ξιά καί ἀριστερά. Δέν ὑπῆρχε ὅ­μως οὔτε μία σταλιά νερό γιά νά βρέξει κανένας  τό στόμα του. Τό ποταμάκι πού ἦταν δί­πλα μας ἦ­ταν σκέτος πάγος. Τά παγούρια πού εἴ­χαμε μέ νερό ἦταν ὅλα πα­γω­μένα… Τότε οἱ γιατροί τοῦ τάγματος, μπρο­στά στήν ἀπελπιστική κατάσταση καί τήν ἀπαίτη­ση πολλῶν ἀξιω­ματικῶν, ἔκαναν ἀναφο­ρά πρός τή Διοίκηση ὅτι: Ἐδῶ πάνω εἶναι ἀδύνατη ἡ παραμονή ἀνθρώπων καί περιμένουν ἀ­πάντηση-διαταγή γιά σύμπτυ­ξη καί ἐπιστροφή στό χωριό. Μέ ἀγωνία καί σέ ἀπελπιστι­κή κατάσταση ὅλο τό τάγμα περιμέναμε τήν ἀπάντηση, πού ἐλπίζα­με νά εἶναι θετική. Ὅμως, κά­πως καθυστερημένα, ἦρ­θε ἡ ἀπάντηση καί, τό χειρότερο, ἦταν ἀρνητική. Ὅπως μᾶς εἶπαν οἱ ἀξιωμα­τικοί ἡ διαταγή ἦταν: Πά­σῃ θυσίᾳ, ὅσοι ζήσουν νά πᾶνε τό γρηγορότερο στόν προ­ορισμό, πού ἦ­ταν ἡ κατάληψη τοῦ ὑψώματος Γκοροτόπι».
Θυμοῦμαι, ὅταν ἤμουν μαθητής τοῦ Γυμνασίου Γρεβενῶν στή δεκαετία τοῦ 1960, τό χιόνι ἔπεφτε πυκνό καί λόγῳ τῶν ἀλλεπάλληλων στρώσεων παρέμενε ἐπί μακρύ χρονικό διάστημα. Τήν προ­παρα­μονή τῶν Χριστουγέννων, πού ἔ­κλει­ναν τά σχολεῖα, ὀργανώνονταν οἱ ὁ­μάδες τῶν μαθητῶν πού θά ἐπιχειροῦ­σαν πεζοί μα­κρύ καί κοπιαστικό ταξίδι στό χιονισμένο τοπίο. Τό ταξίδι θά διαρκοῦσε γιά ὅσους κατάγονταν ἀπό ἀπομακρυσμένους οἰκισμούς ἕξι καί πλέον ὧρες. Ἦταν εὐτύχημα ἄν κάποιο φορτηγό αὐτοκίνητο εἶχε διανοίξει τόν δρό­μο, ὥστε νά καταστήσει τήν ὁδοιπορία λιγότερο κοπιαστική. Καί στό τέλος τῆς διαδρομῆς, στό χωριό, δέν ὑπῆρχαν ἀ­κόμη τηλεφωνικές γραμμές, ὥστε οἱ μαθητές νά εἰδοποιήσουν τούς ἀγω­νιῶν­­τες καθηγητές τους ὅτι εἶχαν φθά­σει σῶ­οι στόν προορισμό τους. Φυσικά ὅλοι αὐτοί πού διακινδύνευαν τόσο, γιά νά πε­ράσουν τά Χριστούγεννα μέ τά ἀγα­πη­­μένα πρόσωπα τῆς οἰκογένειάς τους, εἶ­χαν ἀπορρίψει τήν πρόταση τῶν καθη­γητῶν νά παραμείνουν στά Γρεβενά καί νά φιλοξενηθοῦν ἐκεῖ, ὥσπου νά βελτιωθοῦν οἱ καιρικές συνθῆκες!
  Τίς τελευταῖες δεκαετίες ἐντούτοις,  κατήντησε ἔθος μέ τήν πρώτη ἐμφάνιση λί­γων ἑκατοστῶν χιονιοῦ νά διακόπτονται τά σχολικά μαθήματα. Φυσικά οἱ μαθητές τῶν μεγαλύτερων τάξεων περ­νοῦν τήν ὥ­ρα τους στίς καφετέριες, ἐ­νῶ τῶν μικροτέρων στήν ὀθόνη τοῦ ὑ­πολογιστῆ, συντροφιά μέ τά ἀγαπημένα τούς ἠλεκτρονικά παιχνίδια, καταναλώνοντας ἀναψυκτικά, φαγητά καί γλυκίσματα, ἀ­πό αὐτά πού ἔφεραν τή χώρα μας πρώτη πανευρωπαϊκά στήν παιδική παχυσαρκία.
  Θυμοῦμαι πάλι ὅτι μαθητής τοῦ Γυμνασίου εἶχα γνωρίσει στήν πόλη μου βέλγο φοιτητή, ὁ ὁποῖος ἔκανε περιήγη­ση στή χώρα μας. Τότε τό δικό μου ὄ­νει­ρο ἦταν νά ταξιδέψω ὥς τή Θεσσα­λονίκη κα­τά τήν περίοδο τῆς Διεθνοῦς Ἐκ­θέσεως. Καί καθώς τό οἰκογενειακό βαλάντιο δέν ἐπέτρεπε τήν πληρωμή τοῦ εἰ­σιτηρίου, ἤλπιζα νά ταξιδεύσει πρός τόν τόπο προορισμοῦ κάποιος γνω­στός μας αὐτοκινητιστής, ὥστε νά τόν «συνο­δεύ­σω» κατά τό νυχτερινό του ταξίδι διά τῆς Καστανιᾶς καί νά ξημερώσω, πρίν ἀ­κόμη ἀρχίσει ἡ κίνηση τῶν ἀστικῶν λεωφορείων, σέ κάποια ἀ­ποθήκη στά πέριξ τῆς Θεσσα­λο­νί­κης. Γι’ αὐτό καί ὁ βέλγος φοιτητής μοῦ φάνηκε γόνος βαθύπλουτης οἰκογένειας! Κατά τή συζήτηση μέ βεβαίωσε ὅτι προερχόταν πράγματι ἀπό εὐκατάστατη οἰκογένεια, ἡ ὁποία ὅμως δέν τόν εἶχε συν­δράμει διόλου γιά τήν πραγματοποίηση τοῦ ταξιδιοῦ του. Μά­λι­­στα τοῦ εἶχε ὑποδείξει, ἄν ἤθελε νά ἱ­κανοποιήσει τήν ἐπιθυμία του, νά ἐρ­γαστεῖ ἐπί δύο καλο­καί­ρια, προκειμένου νά ἐξασφαλίσει τό ἀπαιτούμενο γιά τό ταξίδι ποσόν!
  Ἐμεῖς παρά τήν παγκόσμια κρίση χρη­ματοδοτοῦμε ἀκόμη σήμερα τά «ἐκπαιδευτικά» ταξίδια τῶν παιδιῶν μας στό ἐ­ξω­τερικό, πρίν ἀκόμη αὐτά «βγάλουν» τό πρῶτο τους εὐρώ. Καλύ­πτου­με ὅλες τίς δαπάνες γιά τήν κα­θη­μερινή τους διασκέδαση καί τά πλεῖ­στα ὅσα ταξίδια τους στό ἐσωτερικό γιά θερινές ἤ χειμερινές διακοπές. Ὑποκύπτοντας, τέ­λος, στήν τρομολαγνεία τῶν ΜΜΕ σπεύδου­με νά διακόψουμε τά μαθήματα τῶν σχο­λείων μέ τό πρῶτο χιόνι τῶν λίγων ἑκατοστῶν.
  Μέ τόν τρόπο αὐτό ἀντιμετωπίσε­ως τῆς νέας γενιᾶς καλλιεργοῦμε σ’ αὐ­τήν, Πο­λιτεία, ἐκπαιδευτικοί καί γονεῖς, πνεῦ­­μα συβαριτισμοῦ. Εἶναι τό πνεῦμα πού διακατεῖχε τούς πολίτες τῆς ἑλληνικῆς ἀποικίας Σύβαρις στόν κόλπο τοῦ Τά­ραν­τα. Αὐτοί, λόγῳ τοῦ πλούτου πού εἶ­χαν ἀποκτήσει, ἀσχολοῦνταν μέ συμ­πό­­σια, θεάματα καί ἀπολαύσεις. Ἡ τρυ­φηλότη­τα τῆς ζωῆς τους καί οἱ ὑπέρ­μετρες σπατάλες ἔμειναν παροιμιώδεις στήν ἱστορία μέ τόν ὅρο «συβαριτισμός».
  Βέβαια, μέ τόν τρόπο ζωῆς στόν ὁ­ποῖο ἐθίζουμε τά παιδιά μας, δέν τρέ­φου­με ἐλπίδες, ἄν ἡ πατρίδα βρεθεῖ σέ ἀνάγ­κη, νά ἐπιδείξουν τόν ἡρωισμό πού τόσο ἁπλά περιγράφει ὁ πολεμιστής Σαββανάκης. Ἄλλωστε τούς προ­ετοι­μά­ζουμε γι’ αὐτό, καθώς ἀκούγεται κατά καιρούς ἀπό ἐπίσημα χείλη νά λέγεται χωρίς ντροπή ὅτι πρέπει νά ἀποδεχθοῦ­με τόν περιορισμό τῆς ἐθνικῆς κυριαρχίας, προκειμένου νά συνυπάρ­ξου­με μέ τούς γείτονες εἰρηνικά. Τό ἄλλο, τό ὅτι δηλαδή ἐμεῖς πού θυσιαζόμαστε δῆθεν γιά τά παιδιά πού ἀποτελοῦν τό μέλλον, φάγαμε τό ψωμί τους, δέν τό ὁμολογοῦ­με. Ἴσως νά πιστεύουμε μάλιστα ὅτι καλ­λιεργώντας τόν συβαριτισμό σ’ αὐτά ξεπληρώνουμε τό χρέος μας ἀπέναντί τους. Ξεμωραμένοι καί ἀνερ­μά­τιστοι κα­θώς εἴμαστε, δέν συνειδητοποιοῦμε ὅτι πολλαπλασιάζουμε τρομα­κτικά τό κακό πού τούς κάναμε!

Ἀπόστολος Παπαδημητρίου

 Τό θέμα τοῦ ΙΒ´ Ἐκπαιδευτικοῦ Συνεδρίου τῆς ὀρθοδόξου ἀδελφότητος «Χρ. Ἐλπίς», πού πραγματοποιήθηκε στίς 4 καί 5 Ὀκτωβρίου στίς ἐγκαταστάσεις της στό Φίλυρο, προκάλεσε τό ἐνδιαφέρον σέ πάνω ἀπό πεντακόσιους -κατά τό πλεῖστον μάχιμους- ἐκπαιδευτικούς, οἱ ὁποῖοι συμμετεῖχαν στίς τρεῖς συνεδρίες του.
 Προσφωνώντας τούς συνέδρους ἡ πρόεδρος τῆς ἀδελφότητος κ. Ἰουλία Χατζηδάκη ἔδωσε τό στίγμα τοῦ Συνεδρίου: «Στήν σημερινή ἐποχή τῆς ἀμφισβήτησης καί τῆς ἀπαξίωσης, ὅπου θαρρεῖς πώς ὅλες οἱ σκοτεινές δυνάμεις ἔχουν συμπράξει γιά τήν κατεδάφιση κάθε ὑψηλοῦ καί ὡραίου, ἀξίζει πολύ περισσότερο νά εἶσαι δάσκαλος... Πλάθεις ἐσύ τή νεότητα, ἑτοιμάζεις τό αὔριο τῆς κοινωνίας, θεμελιώνεις τήν ἱστορία τοῦ κόσμου... Γίνεσαι τό ἄγγιγμα στή ζωή τῶν παιδιῶν, ἡ πνοή πού θά ἐνεργοποιήσει τίς κρυφές τους δυνατότητες. Ἀφήνεις τό πνευματικό σου DNA στή ζωή τῶν μαθητῶν σου. Καί παραδίδεις ἔτσι στήν κοινωνία ἕνα κληροδότημα πού ποτέ δέν θά χαθεῖ».

 Οἱ ἐργασίες τοῦ Συνεδρίου ξεκίνησαν μέ τήν εὐλογία τῆς Ἐκκλησίας καί τόν χαιρετισμό τοῦ σεβασμιωτάτου μητροπολίτου Νεαπόλεως κ.κ. Βαρνάβα.  
 Πρῶτος εἰσηγητής ἦταν ὁ πρωτοπρεσβύτερος π. Γεώργιος Μεταλληνός, ὁμότιμος καθηγητής τῆς Θεολογικῆς Σχολῆς Ἀθηνῶν. Δυναμικός, πολυεδρικός καί ρηξικέλευθος ὁ πολιός Καθηγητής, πάντα μάχιμος καί μαχητικός ἀναζωπύρωσε τόν ζῆλο τῶν παλαιοτέρων καί ἐνέπνευσε τούς νεοτέρους σέ μία ὑπεύθυνη καί θυσιαστική διακονία, ὥστε ἀκωλύτως νά προσφέρουν στά παιδιά τά μεγάλα καί τά ὡραῖα τῆς πατρίδας καί τῆς πίστης μας, «τά τζιβαϊρικά τῆς ρωμιοσύνης».
 Στή δεύτερη συνεδρία παρουσιάσθηκε μέ βάση τήν ἰσχύουσα νομοθεσία καί τή σχολική πραγματικότητα τό πλαίσιο δράσης τοῦ ἐκπαιδευτικοῦ, τῆς πρωτοβάθμιας ἐκπαίδευσης ἀπό τήν κ. Ἑλένη Σμιξιώτη καί τῆς δευτεροβάθμιας ἀπό τήν κ. Πελαγία Σαρησάββα.
 Ἡ κ. Δέσποινα Μιχελάκη ἄνοιξε ὁρίζοντες στό θέμα τῶν ἐρευνητικῶν ἐργασιῶν (projects). Ἔδειξε πῶς καί μέσα ἀπό αὐτά τά προγράμματα ὁ ἐκπαιδευτικός βρίσκει δρόμους νά προσφέρει στό παιδί αὐτό πού πραγματικά ἔχει ἀνάγκη: ἕναν οὐράνιο προσανατολισμό.
 Τήν Κυριακή, δεύτερη μέρα τοῦ Συνεδρίου, στήν ἀρχιερατική θεία Λειτουργία ὁ κατάμεστος ναός τῆς Ἀναλήψεως τοῦ Σωτῆρος βεβαίωνε ὅτι ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ καί τό Μυστήριο εἶναι τό μάννα πού τρέφει καί στηρίζει τήν ἐλπίδα τῶν χριστιανῶν ἐκπαιδευτικῶν, οἱ ὁποῖοι ἐπιμένουν νά παλεύουν γιά ἕνα καλύτερο αὔριο μέσα στίς ἀλλοπρόσαλλες συνθῆκες τοῦ σήμερα. Αὐτές τίς συνθῆκες μέ πολλή παραστατικότητα καί λυρισμό ἀλλά καί ρεαλισμό παρουσίασε ὁ εἰσηγητής κ. Ἰωάννης Μιχελαράκης. Ζοφερό τό σκηνικό καί σχεδόν μή ἀναστρέψιμες οἱ καταστάσεις στήν οἰκογένεια, στήν κοινωνία ἀκόμα καί στή σχολική πραγματικότητα. Ἀξίζει νά εἶσαι δάσκαλος; Τό ἐρωτηματικό ἀναπόφευκτα μπαίνει στήν πρόταση. Κι ὅμως ὁ εἰσηγητής κατάφερε νά πείσει τούς συνέδρους ὅτι μπορεῖ νά ἀντικατασταθεῖ μέ θαυμαστικό καί ὄχι μόνο ἕνα: Ναί. Ἀξίζει νά εἶσαι δάσκαλος!!!

Ἐκπαιδευτικό συνέδριο 2014

π. Γεωργιος Μεταλληνος

κ. Πελαγία Σαρησάββα

κ. Ελενη Σμιξιωτη

κ. Δεσποινα Μιχελακη

κ. Ιωαννης Μικχελαρακης

 Ἔχει ξεκινήσει ἤδη ἡ νέα σχολική χρονιά. Παρουσιάζονται ὅμως ἀρκετές ἐλλείψεις καθηγητῶν. Ἔτσι ἄλλα τμήματα κάνουν μάθημα κι ἄλλοι μαθητές ἀπολαμβάνουν τό «κενό» τους παίζοντας στό προαύλιο.

 Μέσα στό γραφεῖο τῶν καθηγητῶν κάποιοι συνάδελφοι συζητοῦν. Τήν ἡσυχία τους διαταράσσει ἕνας καθηγητής πού διαμαρτύρεται γιά τό ὡρολόγιο πρόγραμμά του. Τόν μιμοῦνται καί πολλοί ἄλλοι. Διαμαρτύρονται στόν προγραμματιστή, γιατί τούς ἔχει πολλά κενά μές στήν ἑβδομάδα, γιατί τούς ἔχει βάλει νά τελειώνουν μέ ἑφτάωρα, γιατί... Κι ὁ χορός καλά κρατεῖ... Ὁ προγραμματιστής τούς καθησυχάζει μέ τό ἐπιχείρημα: «Τό πρόγραμμα εἶναι πρόχειρο. Θά ἀλλάξει τήν ἄλλη ἑβδομάδα». Λίγο πρίν χτυπήσει τό κουδούνι γιά μάθημα, ἔρχεται ὁ διευθυντής πρός τό μέρος μου λέγοντας:

 - Μαρία, παίρνοντας ὑπ’ ὄψη αὐτά τά στοιχεῖα, κάνε ἕνα Πρακτικό Παρουσίασης μιᾶς συναδέλφου, πού τήν ἀπέσπασαν προσωρινά στό σχολεῖο μας. Ἔγραψα βιαστικά τό Πρακτικό. Τό ἄφησα στό τραπέζι, γιά νά τό ὑπογράψει ἡ καινούργια συνάδελφος, πού δέν τήν εἶχα γνω- ρίσει ἀκόμη, κι ἔτρεξα γιά τό μάθημα τῆς ἑπόμενης ὥρας. Στό διάλειμμα διαπιστώνω πώς ἡ ἐνδιαφερόμενη καθηγήτρια δέν ἔχει ὑπογράψει ἀκόμη τό Πρακτικό. Παραξενεύομαι. Ποῦ βρίσκεται; Μέ τί ἀπασχολεῖται; Ξαναεμφανίζεται σέ λίγο ὁ διευθυντής:

 - Πάρε, σέ παρακαλῶ τό Πρακτικό καί πήγαινε ἔξω στό σαλόνι τοῦ διαδρόμου, γιά νά τό ὑπογράψει ἡ συνάδελφος. Σήμερα, πρώτη μέρα πού ἦρθε, ἄς μήν τήν κουράσουμε περισσότερο.

 Ἀμέσως σκέφτηκα: «Τόσο δύσκολο εἶναι νά ’ρθεῖ μέσα στό γραφεῖο μας νά τό ὑπογράψει;». Ὅταν ὅμως πῆγα νά τή συναντήσω, πῆρα τήν ἀπάντηση στόν προβληματισμό μου. Τή βρῆκα καθισμένη στό σαλόνι κι εἶχε δίπλα της ἕνα «πί». Τή χαιρέτησα. Μοῦ χαμογέλασε καί ὑπέγραψε. Καθώς ἄφηνα τό Πρακτικό στό γραφεῖο τοῦ διευθυντῆ, μοῦ ἐξήγησε: «Ὑποφέρει τελευταῖα άπό μία σκληρή ἀρρώστια. Ἔχει σκλήρυνση κατά πλάκας. Ἔχει ἀρκετή δυσκολία στό περπάτημα».

 Ἔμεινα ἐμβόντητη. Σκεφτόμουν τό προηγούμενο σκηνικό μέσα στό γραφεῖο τῶν καθηγητῶν καί ἔνιωσα ντροπή γιά τή μιζέρια μας, γιά τίς μικρότητες καί μικροψυχίες μας. «Ἄς σοβαρευτοῦμε», εἶπα στούς συναδέλφους μου, «κι ἄς μήν “τρωγόμαστε” μεταξύ μας δίχως λόγο. Δόξα τῷ Θεῷ, ἔχουμε τήν ὑγεία μας. Ἄς δουλέψουμε, λοιπόν, μέ ὄρεξη καί χαρά, γιά νά βοηθήσουμε τά παιδιά μας. Ὑπάρχουν συνάνθρωποί μας πού ἔχουν πολλά καί δυσεπίλυτα προβλήματα. Κι ὅμως σηκώνουν μέ ὑπομονή τόν σταυρό τους. Τέτοιοι ἄνθρωποι, ὅπως κι ἡ νέα συνάδελφος, μᾶς διδάσκουν, μᾶς ἐλέγχουν καί μᾶς ἐπαναφέρουν στήν τάξη».

 «Δυστυχῶς», συμφώνησε ἕνας καθηγητής, «ἐμεῖς προηγουμένως “κλαίγαμε ἄδαρτοι”».

Γ. Μ.

 Ὁ ἐμβριθής θεολόγος, ὁ πύρινος ἱεροκήρυκας, ὁ δεινός συγγραφέας, ὁ ὁμολογητής τῆς πίστεως Νικόλαος Σωτηρόπουλος ἐκοιμήθη ἐν Κυρίῳ τήν 28η Αὐγούστου 2014. Φτωχαίνει συνεχῶς ἡ ἐπί γῆς Ἐκκλησία μας καί αὐξάνεται ἡ ἐν οὐρανοῖς παρρησία μας.

 «Ἐτελειώθη ἐν Κυρίῳ» ὁ ἀδελφός μας Νικόλαος, ἀφοῦ ὑπέμεινε δοκιμασίες πικρές, καθώς ἐδῶ καί δύο δεκαετίες σήκωσε τόν σταυρό τοῦ ἄδικου ἀφορισμοῦ, γιά τόν ὁποῖο τόσα εἶχε γράψει στό περιοδικό μας ὁ ὁμογάλακτος πνευματικός ἀδελφός του καί διδάσκαλός μας ἀείμνηστος Στέργιος Σάκκος. Σήκωσε ἐπίσης καρτερικά καί ἀγόγγυστα τόν σταυρό τῆς ἀσθένειας, χωρίς ποτέ νά σταματᾶ νά δοξάζει τόν Θεό καί νά ἐντρυφᾶ ἀδιαλείπτως στήν ἁγία Γραφή. 

 Ἐσίγησε τό στόμα πού στηλίτευσε ὅλες συλλήβδην τίς αἱρέσεις. Γιά νά σώσει, μάλιστα, ψυχές, «ὑπὲρ ὧν Χριστὸς ἀπέθανεν», δέν δίσταζε νά καλεῖ σέ δημόσιο διάλογο τούς αἱρετικούς καί νά ξεσκεπάζει τήν πλάνη τους. Ἰδιαίτερα, ὅμως, πολέμησε τήν παναίρεση τοῦ Οἰκουμενισμοῦ, ὁ ὁποῖος λαμβάνει στίς μέρες μας ἀνησυχητικές διαστάσεις, καθώς καί ὅλους ἐκείνους πού τόν ἀποδέχονται μή φειδόμενος ἀξιωμάτων. Ἀσυμβίβαστος καί ἀπόλυτος ὁ ἴδιος, στιγμάτισε κάθε παρέκκλιση ἀπό τή γραμμή τῶν Πατέρων.

 Ἔπαυσε ἡ γραφίδα πού πλούτισε τόσο πολύ τήν ὀρθόδοξη Θεολογία. «Ὁ Ἰησοῦς Γιαχβέ», «Ἑρμηνεία δυσκόλων χωρίων τῆς Γραφῆς», «Τό Ἅγιον Πνεῦμα Γιαχβέ», τό «Ἀντιχιλιαστικόν Ἐγχειρίδιον», ἡ «Μετάφρασις τῆς Καινῆς Διαθήκης» εἶναι μερικά ἀπό τά ἔργα του.

 Ἀπόλυτα παραδομένος στόν Θεό δέν εἶχε βιβλιάριο ὑγείας οὔτε καμία ἀσφάλεια. Ταλαντοῦχος ὅσον ὀλίγοι, δεινός γνώστης τῆς θύραθεν καί τῆς ἐκκλησιαστικῆς Γραμματείας διέθεσε ἐξ ὁλοκλήρου τόν ἑαυτό του στήν ὑπηρεσία τοῦ Κυρίου. Ἀσυναγώνιστος στή γνώση τῆς ἁγίας Γραφῆς τή μελετοῦσε ἀδιαλείπτως ἀκόμη καί στό κρεβάτι τοῦ πόνου. Πίστευε ὅτι «ἡ Γραφή εἶνε ἀνεξάντλητος θησαυρός καταπληκτικῶν πραγμάτων, ὅπως τό μυστηριῶδες Σύμπαν» («Ὁ Ἰησοῦς Γιαχβέ», σ. 9). Ὑπῆρξε ὄντως φαινόμενο ἱεραποστολικῆς φλόγας καί μαρτυρίας Χριστοῦ στούς χαλεπούς καιρούς μας. Ἔτρεξε ὄχι μόνον σέ ὅλη τήν Ἑλλάδα ἀλλά καί στήν Εὐρώπη, Αὐστραλία καί Ἀμερική, γιά νά εὐαγγελισθεῖ τόν λόγο τοῦ Θεοῦ. Προσέφερε πλουσιοπάροχα καί αὐθεντικά τόν λόγο τοῦ Θεοῦ γράφοντας, κηρύττοντας, χωρίς ἐκπτώσεις καί περικοπές. Μίλησε, φώναξε μέ ὅλη τή δύναμη τῆς ψυχῆς του καί τῆς ἐκρηκτικῆς ὑπάρξεώς του, γιά νά ὑπερασπίσει τήν ἀλήθεια τῆς πίστεως καί γιά νά μήν «κενωθῇ» ὁ σταυρός τοῦ Κυρίου.

 Ὄντως ὑπῆρξε μέ τή ζωή του καί τήν ἐν γένει ἀναστροφή του γνήσιος μιμητής τῶν ἀποστόλων.

 Γιά τόν δοῦλο τοῦ Θεοῦ Νικόλαο ἰσχύει πράγματι ὁ μακαρισμός τῆς Ἀποκαλύψεως: «Μακάριοι οἱ νεκροὶ οἱ ἐν Κυρίῳ ἀποθνήσκοντες ἀπ’ ἄρτι. Ναί, λέγει τὸ Πνεῦμα, ἵνα ἀναπαύσωνται ἐκ τῶν κόπων αὐτῶν· τὰ δὲ ἔργα αὐτῶν ἀκολουθεῖ μετ’αὐτῶν» (Ἀπ 14,13). Αἰωνία του ἡ μνήμη!

Δεῖτε ἐδῶ καί ἐπιλέξτε ὑλικό γιά χριστουγεννιάτικη γιορτή.

Τήν Τρίτη 25 Φεβρουαρίου στό "Δημητρούλειον", 4.00-7.30 μ.μ.

(Πέλοπος 2, ἀπέναντι ἀπό τήν αἴθουσα τῆς "Ἀπολυτρώσεως")

θά πραγματοποιηθεῖ ΑΙΜΟΔΟΣΙΑ. 

  Ἡ πίστη στήν Καινή Διαθήκη λέγεται μέ τέσσερις ἔννοιες, πού δέν εἶναι ὅλες γνωστές στή θύραθεν γραμματεία.

  Ἀσφαλής ἐπαγγελία
  Πρῶτα-πρῶτα σημαίνει τήν ἀσφαλῆ ἐπαγγελία, τή βεβαία ὑπόσχεση τοῦ Θεοῦ πρός τούς ἀνθρώπους, τήν ἀξιόπιστη πρόταση τοῦ Θεοῦ στή διαθήκη. Αὐτή εἶναι ἴσως ἡ πιό παλιά ἔννοια τῆς λέξεως. Μέ αὐτή τή σημασία τήν χρησιμοποιεῖ ὁ ἀπόστολος Παῦλος στόν λόγο του πρός τούς Ἀθηναίους λέγοντας ὅτι ὁ Θεός «ἔστησεν ἡμέραν ἐν ᾗ μέλλει κρίνειν τήν οἰκουμένην ἐν δικαιοσύνῃ, ἐν ἀνδρί ᾧ ὥρισε, πίστιν παρασχών πᾶσιν ἀναστήσας αὐτόν ἐκ νεκρῶν» (Πρξ 17,31). Τό ὅτι ἀνέστησε τόν Ἰησοῦ εἶναι ἡ πίστη πού δόθηκε, ἡ ἐγγύηση.

  Ὑπακοή στό θέλημα τοῦ Θεοῦ
  Ἔπειτα ἡ πίστη σημαίνει τήν πίστη πού ὑπάρχει στίς καρδιές τῶν πιστῶν, τήν ἐπίμονη ἀφοσίωση, τήν ὑπακοή στό θέλημα τοῦ Θεοῦ, τήν ἀταλάντευτη ἐμπιστοσύνη, «τό πιστεύειν τά μή βλεπόμενα πράγματα». Μέ τήν ἔννοια αὐτή ἀπαντᾶται ἡ λέξη πολλές φορές στήν Καινή Διαθήκη, ὅπως στίς φράσεις «οὐδέ ἐν τῷ Ἰσραήλ τοσαύτην πίστιν εὗρον» (Λκ 7,10) ἤ «ἐάν ἔχω πᾶσαν τήν πίστιν, ὥστε ὄρη μεθιστάνειν» (Α’ Κο 13,2) ἤ κατ’ ἐπανάληψιν στό ΙΑ’ κεφάλαιο τῆς πρός Ἑβραίους ἐπιστολῆς. Σ’ αὐτή τήν ἐπιστολή ἔχουμε καί τόν ὁρισμό τῆς πίστεως· «ἔστι δέ πίστις ἐλπιζομένων ὑπόστασις, πραγμάτων ἔλεγχος οὐ βλεπομένων». Πετυχημένα ὀνομάζουν τήν πίστη τηλεσκόπιο, γιατί πράγματα ἐλπιζόμενα, ὅπως ἡ β’ παρουσία τοῦ Κυρίου, ἡ μέλλουσα κρίση, ἡ κόλαση καί ὁ παράδεισος, μέ τήν πίστη παίρνουν ὑπόσταση καί τά ζοῦμε σάν πραγματικά, καθώς καί πράγματα οὐ βλεπόμενα, ὅπως ἡ ἁγία Τριάδα, οἱ ἄγγελοι, τά ἐλέγχουμε καί τά ψηλαφοῦμε. Πράγματα δηλαδή μακρινά μποροῦμε μέ τήν πίστη νά τά δοῦμε καί νά τά μελετήσουμε.
  Οἱ δύο αὐτές ἔννοιες, τῆς πίστεως πού παρέχεται ἀπό τόν Θεό καί τῆς ἐγκάρδιας πίστεως τῶν ἀνθρώπων, σημαίνουν τήν πίστη μεταξύ Θεοῦ καί ἀνθρώπων, τή μεταξύ τους δηλαδή συμφωνία, τή διαθήκη.

  Τά δόγματα τῆς πίστεως
  Τρίτον, ἡ πίστη σημαίνει τή διδαχή τοῦ Χριστοῦ, τή θεωρία καί δοξασία τοῦ Χριστιανισμοῦ, τόν Χριστιανισμό ὡς δόγμα. Καί μ’ αὐτή τήν ἔννοια ἀπαντᾶται ἡ πίστη στήν Καινή Διαθήκη συχνά, ὅπως στίς φράσεις «τό ρῆμα τῆς πίστεως ὅ κηρύσσομεν» ἤ «εἶς Κύριος, μία πίστις, ἕν βάπτισμα» (Ρω 10, 8· Ἐφ 4,5). Σημαίνει δηλαδή ὅ,τι σημαίνει σήμερα τό οὐσιαστικοποιημένο ρῆμα τό «πιστεύω» μου ἤ τό ὄνομα «οἱ πεποιθήσεις μου».

  Ἡ Ἐκκλησία
  Τέταρτον, ἡ πίστη σημαίνει τόν Χριστιανισμό ὡς σῶμα καί καθίδρυμα, τήν Ἐκκλησία, ὅπως στή φράση «μάλιστα δέ πρός τούς οἰκείους τῆς πίστεως» δηλαδή πρός τά μέλη τῆς Ἐκκλησίας, πού ἀποτελοῦν τήν οἰκογένεια τοῦ Θεοῦ, ἤ «συμπαραμενῶ πᾶσιν ὑμῖν εἰς τήν ὑμῶν προκοπήν καί χαράν τῆς πίστεως», γιά τή χαρά τῆς Ἐκκλησίας (Γα 6,10· Φι 1,25).
  Συνηθίζεται ὅμως στήν Καινή Διαθήκη οἱ δύο τελευταῖες ἔννοιες τῆς πίστεως νά συνυπάρχουν· κλασικό τό χωρίο «ὁ διώκων ἡμᾶς ποτε (= ὁ Παῦλος) νῦν εὐαγγελίζεται τήν πίστιν ἥν ποτε ἐπόρθει», ὅπου ἡ ἴδια ἡ λέξη «πίστις», πού εἶναι κοινό ἀντικείμενο δύο ρημάτων, ἔχει ἀπό τή μιά μεριά τήν ἔννοια τῆς διδαχῆς καί τοῦ δόγματος στό ρῆμα «εὐαγγελίζεται», ἀπό τήν ἄλλη τήν ἔννοια τῆς Ἐκκλησίας στό ρῆμα «ἐπόρθει» (Γα 1,23). Δέκα στίχους πιό πάνω, λέει· «ἐδίωκον τήν Ἐκκλησίαν καί ἐπόρθουν αὐτήν». Αὐτή τή διπλή ἔννοια ἔχει καί στή φράση «ἐν ὑστέροις καιροῖς ἀποστήσονταί τινες τῆς πίστεως», δηλαδή καί τῆς ἀληθινῆς διδαχῆς καί τῆς Ἐκκλησίας, ἤ στή φράση «αὕτη ἐστίν ἡ νίκη ἡ νικήσασα τόν κόσμο, ἡ πίστις ἡμῶν» (Α’ Τι 4,1· Α’ Ἰω 5,4). «Ἡ θρησκεία μας» θά ἔλεγε ὁ σύγχρονος χριστιανός στήν τελευταία φράση. Ἡ ἑρμηνεία αὐτή δίδεται μόνο γιά λόγους ἱστορικούς, γιά νά συνεννοηθοῦμε, γιατί διαφορετικά δέν εἶναι ὀρθή.
  Ὁ Χριστιανισμός ποτέ δέν χαρακτηρίστηκε ὡς θρησκεία οὔτε ἀπό τούς ἀποστολικούς πατέρες οὔτε ἀπό τούς πατέρες τῶν πρώτων αἰώνων, καί οὔτε ἀφήνεται νά νοηθεῖ ὅτι εἶναι τέτοια. Μπορεῖ κάποιος νά πεῖ, ἡ ἰουδαϊκή θρησκεία, ἡ μωαμεθανική θρησκεία, ἡ εἰδωλολατρική θρησκεία, ὄχι ὅμως ἡ χριστιανική θρησκεία· ἀλλά ἡ χριστιανική πίστη. Ἐπειδή ἡ χριστιανική πίστη ἔχει σάν πρώτη προϋπόθεση τήν πίστη, εἶναι ἡ μόνη πού δέν ὀνομάζεται θρησκεία ἤ λατρεία, ἀλλά πίστη· καί ἀντίστροφα καμιά θρησκεία δέν ὀνομάζεται πίστη ἐκτός ἀπό τή χριστιανική πίστη. Γι’ αυτό καί τό Σύμβολο τῆς Πίστεως λέγεται «τῆς πίστεως» καί ὄχι «τῆς θρησκείας», κι ἔχει σάν ἀρχικό καί βασικό ρῆμα σ’ ὅλη τήν ἔκταση τοῦ κειμένου του τό «πιστεύω» καί ὄχι τό «θρησκεύω» ἤ «θεραπεύω» ἤ «λατρεύω».
  Ἐπίσης, ὅλα τά θρησκεύματα μποροῦν νά λειτουργήσουν καί χωρίς τόν ἱδρυτή τους, ἀφοῦ εἶναι συνταγολόγια λατρευτικῶν καί ἠθικῶν διατάξεων, πού ἄλλες πρέπει νά γίνουν κι ἄλλες ν’ ἀποφευχθοῦν· ἡ χριστιανική πίστη ὅμως δέν εἶναι δυνατό νά νοηθεῖ χωρίς τόν Χριστό, πού εἶναι ὁ ἕνας ἀπό τούς δύο πού συνῆψε πίστη, διαθήκη, καί ὁ στόχος τῆς ἐγκάρδιας πίστεως τῶν χριστιανῶν. Οἱ δύο, λοιπόν, τελευταῖες ἔννοιες τῆς πίστεως, σημαίνουν ἀπό κοινοῦ τή χριστιανική πίστη, τόν Χριστιανισμό.

  Στίς πιό πολλές περιπτώσεις ἡ λέξη πίστη ἀπαντᾶται ἔχοντας δύο καί τρεῖς ἤ καί ὅλες τίς πιό πάνω ἔννοιες ταυτόχρονα, ἀλλά προέχει μία (Λκ 18,8· Πρξ 14,22· 16,5· Ρω 1,5· Α’ Κο 15,14· Κλ 1,23· Κλήμης Ρωμ Α’ 22,1). Ἔτσι στό χωρίο «εἷς Κύριος, μία πίστις, ἕν βάπτισμα» (Ἐφ 4,5) σημαίνει καί τήν ἐγγύση πού χορηγήθηκε ἀπό τόν Θεό, καί τήν ἐγκάρδια πίστη, καί τό δόγμα, καί τήν Ἐκκλησία, ἀλλά προέχει ἡ ἔννοια τοῦ δόγματος. Ἐπίσης, στήν ἐρώτηση «πλήν ὁ Υἱός τοῦ ἀνθρώπου ἐλθών ἆρα εὑρήσει τήν πίστιν ἐπί τῆς γῆς;» (Λκ 18,8) ἔχει καί τίς τέσσερις ἔννοιες, ἀλλά προέχει ἡ ἐγκάρδια πίστη καί ἀκολουθεῖ ἡ Ἐκκλησία. Στήν ἐπιστολή τοῦ Ἰούδα ἀπαντᾶται δύο φορές καί σημαίνει στόν στίχο 3 κατ’ ἐξοχήν τό δόγμα, ἐνῶ στόν στίχο 20 τήν Ἐκκλησία.

* * *

  Μέ ἁπλά λόγια, στήν Καινή Διαθήκη μέ τή λέξη πίστη ἐκφράζονται οἱ ἐξῆς ἔννοιες:
  1. Ἡ πίστη τοῦ Θεοῦ στούς ἀνθρώπους, ἡ ἐγγύηση καί βεβαίωση τοῦ Θεοῦ ὡς πρῶτος ὅρος τῆς διαθήκης.
  2. Ἡ πίστη τοῦ ἀνθρώπου, ἡ παραδοχή τοῦ ὅρου τοῦ Θεοῦ καί ἡ ἀπόλυτη ἐμπιστοσύνη σ’ αὐτόν, ἡ ἀφοσίωση ὡς ὑπακοή καί ἡ δύναμη ἐπικοινωνίας καί ἐπαφῆς μέ τόν Θεό.
  3. Ἡ ἀποκάλυψη τοῦ Θεοῦ, ὅλες οἱ ἀλήθειες καί τά δόγματα τῆς ἁγίας Γραφῆς.
  4. Τό ἀποτέλεσμα καί τό γεγονός ὅλων τῶν ἀποκαλύψεων τοῦ Θεοῦ, ὁ ἴδιος ὁ Χριστός καί τό σῶμα Του, ἡ Ἐκκλησία. Μέσα σ’ αὐτή ζοῦμε τήν πίστη τοῦ Θεοῦ σέ μᾶς, τήν πίστη τή δική μας στόν Θεό καί ὅλη τή διδασκαλία καί τά δόγματα τοῦ Χριστιανισμοῦ.

Στέργιος Ν. Σάκκος
Ἀπολύτρωσις 37 (1982) 131-132

Τήν Κυριακή 8 Νοεμβρίου, στίς 6.30 μ.μ. στήν αἴθουσα τῆς "Ἀπολυτρώσεως" (Πέλοπος 7, κοντά στόν Ἱ. Ν. Ἁγίου Δημητρίου, στό κέντρο τῆς Θεσ/νίκης) θά μιλήσει ὁ κ. Ἰωάννης Κουντουρᾶς, ἰατρός, μέ θέμα: Μνημόνευε τῆς γυναικός Λώτ: ἀπό ἕνα στίχο ἕνα τραγούδι.

..........................................

Τήν ἴδια ἡμέρα, στίς 5.00 μ.μ., στό Ἀνατολικό Παράρτημα (Μαυρομιχάλη 23, περιοχή Μαρτίου) θά μιλήσει ὁ κ. Κων/νος Κασίδης.